maistre o papiezu026201

262

co będzie, i co być powinno: a jeżeli wypadki zaprzeczą 1110..11 twierdzeniom, z całego serca przyjmą na siebie śmiech i pogardę, którą pamięć moją potomność okryć może.

-»*-łjaocct««

Rozdział VI.

FAŁSZYWE ROZUMOWANIA KOŚCIOŁÓW ODŁĄCZONYCH, I UWAfJI NĄR PRZESĄDAMI RELIGIJNEMI I NARODOWEMI,

Kościoły odłączone czu»ą tc dobrze, że m zbywa na jedności, że nie mają już ani Rz; du, ani rady, ani spólnego węzła. Jeden nadewszystko zarzut staje w pierwszym rzędzie i uderza wszystkie umysły: gdyby się odzywano przeciwko któremu dogmatowi, gdzież bjłbj* trybunał, któryby rozstrzygał wątpliwość, jeżeli nie masz iuź spólnego tym kościołom naczelnika, a sobór powszechny jest niepodobieństwem, bo go, o ile mi wiadomo, ani suitan, ani żaden biskup pojedynczy zwoływać nie może. W krajach więc podległych szyzmie, chwycono się najdziwaczniejszego środka, oświadczenia: iż nie może być więcej nad sied/n soborów w kościele, i utrzymywania: że wszystko było rozstrzygnięto przez te sobory powszechne, które poprzedziły rozdwojenie* i ze nie należy jur nowych zwoływać 1 .

Jeżeli im kto stawi przed oczy najwyraźniejsze zasady każdego organizmu rządowego, jeżeli się ich kto zapyta, jakie tworzą sobie pojęcie o ludzkićm społeczeństwie, albo o jakimkolwiek zgromadzeniu bez naczelnika, bez spólnćj władzy prawodawczej, i bez reprezentacyi: będą się wikłać tak długo, dopóki po kilku wykrętach nie odrzekna, iź to (słyszek po tysiąc razy), ze nie trzeba więcej soborów i że wszystko jest .już rozstrzygniętem.

Powołują sie nawet na sobory, które postanowiły, że wszystko juĄ rozstrzygniętem zostało. A ponieważ le zgromadzenia wzbroniły roztropnie powrotu do kwestyi ukończonych, tem samem wnoszą, iź nie można rozbierać, ani rozstrzygać innych, chociażby nawet Chrześciaństwo nowemi herezyami było zagrożone.

1) Rozumie się stmo przez się, że VJII sobór jest żadnym, bo potępił Focyusza: gdyby było ich d/tesięć przed ową epoką, dowodzonoby, że bez dziesięciu soborów kościół się obejść nie może. W ogóle, kościół jest nieomylnym dla każdego nowatora, dopóki go nie potępi.