maistre o papiezu023301

233

nienie, prawda przecież głoszoną nam jest nieustannie, a my -pojmujemy wszystko, co ona w sobie mieści.

Panowanie więc może w krajach chrześciańskich dochodzić do dwudziestu pięciu lat. We Francyi panowanie zwykłe, obliczone przez lat trzysta, trwa lat dwadzieścia pięć. W Danii, Portugalii, Piemoncie, trwa również ten sam przeciąg czasu. W Hiszpanii lat dwadzieścia dwa; a to nam wykazuje, że jest różnica i w trwaniu rozmaitych rządów Chrześciańskich; wszystkie atoli panowania chrześciańskie, są dłuższe — aniżeli wszystkie panowania nie-chrześciańskie, tak starożytne jak i nowe.

Ważna jeszcze uwaga o trwałości panowania dałaby się wyprowadzić z rządów protestanckich, porównanych z samemi sobą przed epoką reformy, i z temi narodami, które wcale nie zmieniły wiary.

Trwałość panowania wAngli, która obliczoną była na przeszło dwadzieścia trzy lata przed reformą, odtąd liczy się na 17. W Szwecyi zniżyło się z dwudziestu dwóch, do tćj samćj liczby, to jest do siedmnastu.

*

r «, •

Rozdział VI.

*    4    +

*    *    ** * ^f    **    i    ¹    ■ • -    ¹ "

SZCZEGÓŁOWE NAD ROSSYĄ SPOSTRZEŻENIA.

Rossya jest pięknćm w świecie zjawiskiem. Położona między Europą a Azyą, w części do jednćj, w części do drugićj liczoną być powinna. Żywioł azyalycki który się w nićj mieści, aczkolwiek wyrazisty, nie powinien jej upokarzać. Moźnaby raczćj widzieć w tćm, jeden tytuł więećj do jćj przyszłćj wyższości; ale pod względem religii, ma bardzo wielkie niekorzyści, tak wielkie nawet, że nie wiem z pewnością, czy w oczach sprawiedliwego sędziego, jest bliższą prawdy od narodów protestanckich.

Opłakana szyzma Greków i napady Tatarów, przeszkodziły Rossyanom wziąść udział w wielkim ruchu cywilizacyi europej-skićj, która wypływała z Rzymu. Cyryli i Metodyusz, apostołowie sławiańscy odebrali swą władzę z rąk stolicy apostolskićj, a nawet udali się do Rzymu, celem zdania sprawy z swego posłannictwa 1). Ale łańcuch połączenia zaledwie sporządzony, przer-

1) Cyryli i Metodyusz przetłómaczyli liturgią ua język sławiański i odprawiali mszą w tyrn języku, jakim mówiły nawrócone iudy. — Pod tym

30

*