FizykaII10201

97

zatem musi być w gazach

V^c/^c/^K^S (III),

gdzie także z tćj samćj przyczyny, co wyżej, C—l.

Wyraziwszy tu znowu przez q skrócenie słupka powietrza, mającego pierwotnie długość jednego metra, jeśli go uciska ciężar, równy własnemu jego ciężarowi, mamy bezpośrednio

. s

zatem ostatecznie    _

V — j~^~,    (IV).

Chyżość więc przesyłania fal podłużnych . w jaldemkolwiek ciele, czy to stałem, czy płynnem, jest zawsze odwrotnie pro-porcyonalna do drugiego pierwiastka z wielkości skrócenia, którego doznaje słup z tego ciała, pod ciśnieniem własnego ciężaru.

Przy dochodzeniu chyżości przesyłania fal podłużnych w gazach uwzględnić jeszcze należy ich temperatnrę, gdyż gęstość gazów, a tćm samśm ilość s zawisła mietylko od ciśnienia, pod którem one zostają, ale także od żywej siły ruchu ich moleku-łów, czyli od temperatury tak, iż (§ 147 T. I)

S I S¹    (1 —j— at) : (1 -|— (X t^;) ,

jeśli t, t.' są temperatury, gęstościom s, s' odpowiednie, a ilość a — 0'003665 jest współczynnik rozszerzalności gazów, oznaczony według podziałki Celziusza. Wyraziwszy gęstość gazu, zostającego pod ciśnieniem 0™ 76 w temperaturze topniejącego lodu (0°C.) przez s₀, a w ogóle gęstość jego pod tćm samćm ciśnieniem w temperaturze t przez s mamy

^so

^S~ 1 + at'

gdzie gęstość s₀ powietrza atmosferycznego w temperaturze 0° przy ciśnieniu 0™’76 jest s₀ = 0 001293, kładąc gęstość wody = 1. Prócz tego uwzględnić tu jeszcze należy, że przy zgęszcza-niu i rozrzedzaniu się powietrza w falach podłużnych następuje także zmiana temperatury, a wskutek tego i elastyczności jego. Przy zgęszczaniu następuje w warstwach zgęszczonych podniesienie, przy rozrzedzaniu zaś w warstwach rozrzedzonych zniżenie temperatury, a że wyrównywanie jej z warstwami ota-

Fizyka T. II.

13