page0047

39

Saxonija

nikło ztąd starcie się z wojskiem regularnem, które jęło się oręża i zabiło lub poraniło wiele osób zupełnie niewinnych tego nieporządku, co niezmiernie lud rozdrażniło. Posiedzenie sejmu z r. 1845 nie zaspokoiło nadziei powziętych z powodu znakomitego wzrostu liczebnego oppozycyi. Rząd uznał potrzebę surowego wystąpienia przeciwko prassie, jako przeciw echu niezadowolenia publicznego. Następne lata nieurodzaju i drożyzny, odwróciły uwagę mass od czysto politycznych kwestyj. Sejm nadzwyczajny zwołany w r. 1847, obradował tylko nad środkami zmniejszenia nędzy i głosował o projektach do praw dotyczących mianowicie dróg żelaznych. Wypadki w r. 1848 niezmierny miały odgłos w Saxonii. W Lipsku rozpoczął się ruch natychmiast po powzięciu wiadomości o wypadkach zaszłych w Paryżu, niezwłocznie rozszedł się on po królestwie i sprowadził zupełną zmianę gabinetu. Naczelnicy oppozycyi w obu izbach powołani zostali do zarządu sprawami państwa a programatem nowego gabinetu było doprowadzenie do skutku projektu utworzenia z całych Niemiec jednego i tego samego państwa związkowego, z kon-stytucyją liberalną, z najwyższym naczelnikiem i przydanymi mu ministrami odpowiedzialnymi i t. p. Natychmiast zajęto się reformami adminislracyjnemi i finansowemu Dla poprawy losu klass roboczych, ustanowiono komissyją pracy, złożoną z robotników i przedsiębierców, która się zebrała w Dreźnie. Obowiązana ona była obmyślić środki ulżenia rozmaitego rodzaju nieszczęściom, okolicznościami spowodowanym, lecz do niczego itie doprowadziła. Nowe wybory wprowadziły do izb liczne zastępy zwolenników liberalizmu a nawet dopuściły tam kilku członków wyznających krańcowe zasady. Słowem wpływ ducha czasu widocznie dał się czuć w obu izbach. Deputowani szlachty sami projektowali zmianę przywilejów zostających jeszcze w ich rozporządzeniu, oraz zupełną assymilacyją własności ziemskiej należącej do szlachty z takąż własnością chłopów. Odrzucono nowe prawo wyborcze, zaprojektowane izbom jako nie dosyć liberalne, a rząd musiał przedstawić inne, na które zgodzono się nareszcie. Utrzymano system dwóch izb, mimo usiłowań mniejszości, ale zmieniono zupełnie jego zasady. I tak, izba pierwsza na przyszłość wypływać miała z wyborów ludzi najwięcej opodatkowanych; druga zaś miała być owocem powszechnego głosowania. Rząd przedtsawił wtedy do sankcyi prawodawczej, rozmaite projekta mające zaspokoić opiniją publiczną co do różnych reform politycznych, prawodawczych, sądowych, administracyjnych i skarbowych, o które się oddawna napróźno upominała; atoli agitacya dla tego nie ustawała, a owszem nawet wzmogła się przez pojawienie się w' kraju żywiołu republikańskiego, wspieranego i rozkrzewianego przez mnóstwo stowarzyszeń ludowych. Gdy się to działo, parlament francuzki wykończył byl konstytucyą państwa dla Niemiec i ogłosił ją jako prawo. Izby drezdeńskie, których radykalna większość dotychczas walczyła przeciw parlamentowi i od-rzekała się go jako za mało demokratycznego, nastawrały teraz na przyjęcie tej konstytucyi i na niezwłoczne wyprowadzenie jej w wykonanie. Rząd przeciwnie, z powodu że król Pruski nie przyjął cesarskiej niemieckiej korony, uznał obowiązek zachowania postawy wyczekującej. Ponieważ izby ciągle nalegały i objawiały bardzo złe usposobienie względem rządu z powodu kwestyj finansowych, skłoniły go zatem do rozwiązania sejmu (30 Kwietnia 1849 roku); ale gdy król odmówił przyjęcia konstytucyi cesarstwa, gabinet, który przyjęcie jej uważał za rzecz niezbędną dla przywrócenia porządku i spokoj-ności, prawie natychmiast podał się do dymissyi. Gabinet w imieniu króla ogłosił, że dopóki król pruski nie przyjmie konstytucyi cesarstwa i korony ce-