page0052

50 XfiN0F0NT.

bywać; tam stoją pałac królewski i gmachy rządowe a dokoła rozciągają się cztery place, przeznaczone dla czterech klas ludności¹). Chłopcy ze wschodem słońca zbierają się na miejscu im wskazanym, gdzie pod gołem niebem dzień cały spędzają na ćwiczeniach gimnastycznych, na strzelaniu z łuku i rzucaniu oszczepem; prze-dewszystkiem zaś uczą się sprawiedliwości, tak jak w Grecyi chłopcy uczą się czytać. Jest ona wykładana praktycznie, objaśniona co-dziennemi faktami ze życia dzieci. Nauczyciel zajęty ciągłem wymierzaniem sprawiedliwości, przyczem nie szczędzi chłosty ani trafnych rad. Pożywienie przynoszą chłopcy ze sobą, kawał pszen nego chleba i trochę gorzkićj musztardy, zrobionej z nasion rzeżuchy ²). Kto spragniony, może napić się wody z pobliskićj rzeki, nabrawszy jćj własnym drewnianym puharkiem. Wszyscy jedzą razem, pod dozorem przełożonego³).

Z ukończonym rokiem szesnastym przechodzą wszyscy do klasy młodzieńców czyli efebów, gdzie życie jeszcze twardsze, bo oprócz służby publicznej we dnie i w nocy, muszą towarzyszyć królowi na polowania, trudne i niebezpieczne⁴) Po dziesięciu latach, spędzonych na tego rodzaju ćwiczeniach, zaliczają się do mężczyzn dorosłych (zię tou? tzaeiooc av§paę) wśród których pozostają do roku pięćdziesiątego pierwszego; nareszcie należą do starszych (zi; Touę yepaiTŚpou?). Tamci zajęci głównie wojną, ci zaś rządami kraju; oni to mianują wszystkich urzędników, cywilnych i wojsko wych; sądzą wszystkie sprawy, tak młodzieży, jak dorosłych, a sądzą według kodeksu bardzo surowego, bo na większe przestępstwa jest kara śmierci, na mniejsze wypędzenie z klasy, do którćj należał winowajca, co pociąga za sobą utratę na zawsze praw obywatelskich czyli śmierć polityczną⁵).

Sam autor robi uwagę, że to wzorowe wychowanie tylko bogatszym jest przystępne. Oni tylko w młodości i wieku dojrzałym mogą swobodnie zupełnie oddać się karyerze publicznej. Jest także druga trudność, że kto chce dostać się do klasy wyższej, musi poprzednio

*) Ibid. I. 2. §. 3—4.

²)    O przyjemności tego przysmaku daje wyobrażenie greckie przysłowie: kap-3ap.a (jXE7tEtv >mie<f minę kwaśna«.

³)    C y r o p. I. 2. §. 8.

*) Ibid. I, 2. §. 9—12. ^b) Ibid. I. 2 §. I3—I4-

http://rcin.org.pl