page0065

R. LVI. O poznawaniu aniołów co do rzeczy nieniaterjalnych 57

leśnych jak duchowych; jednak w ten sposób, że w każdym aniele wyciśnięta jest idea jego gatunku, odnośnie do bytu tak naturalnego jak umysłowego, mianowicie w ten sposób, by każdy anioł posiadał oddzielne istnienie w naturze swego gatunku i przezeń siebie rozumiał; idee zaś innych natur, tak duchowych jak cielesnych, ma wyciśnięte tylko według bytu umysłowego, aby mianowicie przez takie idee wyciśnięte, poznawał tak stworzenia cielesne, jak duchowe.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Duchowe natury aniołów różnią się od siebie pewnym porządkiem, jak powyżej powiedziano (R. L, par. 4). I tak natura jednego anioła nie przeszkadza jego umysłowi w poznaniu innych natur anielskich, skoro tak wyższe jak niższe mają pokrewieństwo z jego naturą, a różnica istnieje tylko odnośnie do różnych stopni doskonałości.

Odpowiedź na drugi zarzut. Idea przyczyny i rzeczy spowodowanej, tylko sposobem podobieństwa, przyczynia się do tego, by jeden anioł poznawał drugiego, o ile przyczyna i rzecz powodowana są podobne. I dlatego, jeśli się przyjmuje wśród aniołów podobieństwo bez przyczynowości, wystarczy to, by jeden poznawał drugiego.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Jeden anioł poznaje drugiego przez ideę tego anioła, istniejącą w umyśle anioła poznającego, a ta różni się od anioła, którego jest podobieństwem, nie odnośnie do bytu materjalnego i niematerjalnego, lecz odnośnie do bytu naturalnego i intencjonalnego. Sam bowiem anioł jest formą oddzielnie istniejącą w bycie naturalnym, nie jest tern zaś jego idea, która istnieje w umyśle drugiego anioła, lecz tam ma tylko byt pojęciowy. Jak naprzykład forma barwy na ścianie ma byt naturalny, w ośrodku zaś, który przenosi tę barwę, ma byt tylko intencjonalny.

Odpowiedź na czwarty zarzut. Bóg każde stworzenie uczynił proporcjonalne do wszechświata, który postanowił tworzyć. 1 dlatego, gdyby Bóg zamierzył stworzyć więcej aniołów, lub więcej natur rzeczy, byłby wycisnął więcej idej poznawczych w umysłach anielskich. Jak naprzykład, gdyby budowniczy chciał zbudować dom większy, założyłby większy fundament. Stąd z tego samego powodu Bóg dodałby jakieś stworzenie do wszechświata, i jakąś ideę poznawczą aniołowi.

http://rcin.org.pl