page0089

R. LYI1I. O sposobie w jaki aniołowie poznają 81

Lecz mogą się mylić co do rzeczy nadprzyrodzonych, jak na-przyktad, gdy patrząc na człowieka umarłego, sądzi, że on nie zmartwychwstanie, i gdy widząc człowieka Chrystusa sądzi, że On nie jest Bogiem.

I stąd jasną jest odpowiedź na obustronne zarzuty. Przewrotność bowiem szatanów odnosi się do tego, że nie poddają się oni mądrości bożej. — Niewiadomość zaś jest w aniołach nie odnośnie do rzeczy poznawalnych przyrodzonych, lecz nadprzyrodzonych. — Jasnem jest również, że rozumienie tego czem coś jest jest zawsze prawdziwe, chyba przypadło-ściowo jest nieprawdziwe, o ile niewłaściwie kieruje się do jakiegoś złożenia lub rozłożenia.

§ 6. CZY U ANIOŁÓW JEST POZNANIE RANNE I WIECZORNE.

Do szóstego paragrafu tak przystępujemy:

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że niema u aniołów poznania ani wieczornego, ani rannego. Wieczór bowiem i rano mają przymieszkę ciemności. Lecz w poznaniu anioła niema żadnej ciemności, skoro tam niema błędu, ani fałszu. Zatem poznania anioła nie należy nazywać rannem lub wieczDrnem.

Zarzut drugi. Oprócz tego między wieczorem a ranem przypada noc, a między ranem a wieczorem przypada południe. Jeśli więc u aniołów istnieje poznanie ranne i wieczorne, tern samem wydaje się, że powinno w nich być poznanie południowe i nocne.

Zarzut trzeci. Oprócz tego poznanie rozróżnia się według różnicy rzeczy poznanych. Stąd mówi Filozof w III de Anima, że nauki dzielą się tak samo jak i rzeczy. Trojaki zaś jest byt rzeczy: mianowicie w Słowie, we własnej naturze, i w umyśle anielskim, jak mówi Augustyn w II Sup. Gen. ad Litt. (c. VIII). Zatem jeśli się przyjmuje u aniołów poznanie ranne i wieczorne, dla istnienia rzeczy w Słowie i we własnej naturze, trzeba u nich przyjąć także trzecie poznanie z powodu bytu rzeczy w umyśle anielskim.

Lecz przeciwnem jest, że Augustyn w IV Sup. Gen. ad Litt. (c. XXII) i XI de Civit. Dei (c. VII) rozróżnia poznanie aniołów na ranne i wieczorne.

Summa Teologiczna.

http://rcin.org.pl

6