page0063

R. LVI. O poznawaniu aniołów co do rzeczy niematerjalnych 55

istniejącą oddzielnie, i przez to jest aktualnie poznawalny. Stąd wynika, że poznaje sam siebie przez swoją formę, która jest jego substancją.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Słowa te są wzięte z dawnego tłumaczenia, a poprawia je nowe tłumaczenie, w którem powiedziano: Oprócz tego i oni, to znaczy aniołowie, poznali własną moc Zamiast tego w dawnem tłumaczeniu było: i nadto nie znają swojej mocy. — Chociaż także można zachować słowa dawnego tłumaczenia, że aniołowie nie poznają doskonale swojej mocy, o ile ona wypływa z porządku mądrości bożej, która jest dla anioła niezrozumiała.

Odpowiedź na drugi zarzut. Nie mamy poznania jednostkowych rzeczy cielesnych nie dlatego, że one są jednostkowe, lecz z powodu materji, która jest ich pierwiastkiem wy-osabuiającym. Jeżeli więc jakieś jednostkowe rzeczy istnieją oddzielnie bez materji, jak uaprzykład aniołowie, n:c nie przeszkadza, by one były aktualnie poznawalne.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Być poruszanym i doznawać jest własnością rozumu będącego w możności. Stąd niema tego w rozumie anielskim, zwłaszcza odnośnie do tego, że poznaje sam siebie. — Także i działanie rozumu me należy do tego samego pojęcia, co działanie, które mamy w rzeczach cielesnych, a które jest działaniem, przechodzącem na inną materję.

i

§ 2. CZY JEDEN ANIOŁ POZNAJE DRUGIEGO.

Do drugiego paragrafu tak przystępujemy :

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że jeden anioł drugiego nie poznaje. Mówi bowiem Filozof w 111 de Anima, że gdyby umysł ludzki miał w sobie jakąś naturę z pośród natur istniejących w świecie zmysłowym, ta natura istniejąc wewnątrz niego, nie pozwoliłaby mu na dostrzeganie rzeczy zewnętrznych; jak naprzykład, gdyby źrenica była zabarwiona jakąś barwą, nie mogłaby widzieć każdej barwy. Lecz umysł anielski stoi do poznania rzeczy niematerjalnych w takim stosunku, w jakim umysł ludzki stoi do poznania rzeczy cielesnych. Skoro więc umysł anielski ma w sobie pewną określoną naturę z pośród owych natur, wydaje się, że nie może poznać innych.

Zarzut drugi. Oprócz tego mówi się w księdze de Causls

http://rcin.org.pl