page0073

ROZDZIAŁ PIĄTY.

1812- 1819.

Zawiązanie stosunku z Arsonem. Dzieła matematyczne : »Filozofia nieskończoności* »Filozofia teclmii algorytmicznej*. „Krytyka funkcyj tworzących Laplace’a“. Idee hi-storyozoficzne. Treść „Sphinxa“. Głosy ówczesne. Proces z Arsonem. Jego zakończenie. Położenie materyalne Wrońskiego.

W pierwszej połowie 1812 roku, w chwili, gdy położenie mate-ryalne Wrońskiego było nadzwyczaj krytyczne, niespodziewanie otrzymał propozycyę, zapewniającą mu pomoc pieniężną i świetne widoki na przyszłość.

Bogaty przemysłowiec i bankier Arson, pochodzący z Nizzy i zamieszkały w Paryżu, zwierzył się swemu przyjacielowi Filipowi Girardowi, który był zarazem przyjacielem Wrońskiego, że pragnie usunąć się zupełnie od zajęć kupieckich i poświęcić się wyłącznie studyom naukowym, do których czuje chęć nieprzepartą. W tym celu pragnie znaleźć nauczyciela do nauk matematycznych i filozoficznych. Girard wskazał Arsonowi Wrońskiego, jako uczonego, który doskonale spełnić może jego żądanie, a gdy i Wroński na uczynioną propozycyę chętnie przystał, w ciągu kilku dni nastąpiło zawiązanie stosunku pomiędzy Arsonem i Wrońskim. Rozpoczęto pracę od lekcyj matematyki. Codziennie w porze poobiedniej odbywały się konferencye naukowe. Arson , przywiązał się do Wrońskiego ¹), a pobudzony jego wykładem, zapragnął przejść metodycznie kurs filozofii, a przedewszystkiem poznać filozofię Kanta. Lekcye filozofii odbywały się nietylko w mieszkaniu, lecz i na przechadzkach wspólnych. Zajęcia te zostały chwilowo przerwane z powodu wyjazdu Arsona do Nizzy ²). Po powrocie jego do Paryża, zawieszono po pewnym czasie wykład filozofii i rozpoczęto lekcye astronomii. Pani Wrońska bywała obecna przy wykładach. Stosunek z Wrońskim był atoli jeszcze nieścisłym. Z jednej strony

http://rcin.org.pl