page0093

85

Scherzo — Schicht

Z czasem Scherzo to stało się i humorystycznem jak np. w niektórych dziełach Beethowena. W końcu spoważniało wielce i samodzielnie wystąpiło w kilku utworach Chopina. Sckerzando, scherzoso, znaczy: igrając, żartując.

Scheuchzer (Jan), doktor medycyny, professor matematyki i fizyki w Zu-rich, zmarły r. 1733, wydał w ośmiu tomach in folio, Bibnję obrazową: Biblia aermcisa cel pkysica sacra, obejmującą czterysta rycin dobrze wykonanych. Poprzednio w łacińskiej fizyce Elijoba oświadczał, że przedsięwziął tę fizykę świętą, jedynie dla chwały Pana Boga, celem zbijania ateuszów, pogodzenia natury z Pismem świętem i rozrzucenia nowego światła o niektórych miejscach tego textu świętego. Każda rycina na około głównego przedmiotu wyobraża zwierzęta i rośliny; dzieło powyższe ułożył w języku niemieckim i łacińs., 2 pierwsze tomy wyszły r. 1729. W tłomaczeniu francuzkiem, w Amsterdamie 1737, mieści się 750 rycin, wykonanych przez J. A. Pfeffela. L. R.

Scheveningen, wieś rybacka w niderlandzkiej prowincyi południowej Hol-landyi, o pół mili na północ Hagi, dokąd prowadzi piękna i szeroka aleja i kanał. Wieś ta leży nad samem morzem i wśród pierwszego szeregu dunów (wzgórz piasezystych), liczy 6,000 ludności staroświeckiego obyczaju i ubioru, żyjącej z rybołówstwa; ma oranżeryję, wodotryski i pawilon królewski. W r. 1830 wzniesiono tu kosztem miejskim pyszny hotel kąpielny w pobliżu dawnego pięknego kościoła, niemniej urządzono rozliczne dla gości wygody, które zakłady Scheveningskie wyniosły do rzędu najcelniejszych i najbardziej uczęszczanych Kąpieli morskich na północy. Winne to ławie piasczystej wystającej w morze, która mocne sprawiając falobicie, wielce przyczynia się do pomyślnego skutku wód dla chorych i cierpiących. Na widnokręgu tutejszym flotta angielska pod wodzą Mońka pobiła hollenderską w dniu 8 Sierpnia 1653, której dow^ródzca Tromp poległ w tej porażce.

Schiara (Antoni Tomasz), z Ast, kleryk regularny, professor teologii i praw a, wydał teologiję wojenną, pod tytułem: Theologia bellica, omnes fere (lifficultafes ad militiam tum terrestrem tum maritimam pertinentes complec-tens, atque cartonice, juridice, mor alit er, nec non kistorice dilucidans, w ośmiu księgach (Rzym, a następnie w Augsburgu i Dylindze, 1709 roku, tomów 2, in folio).    L. R.

SchiaYOne (Andrea), właściwie Andrea Medola, znakomity malarz szkoły weneckiej, urodził się 1522 r. w Sebenico w Dalmacyi. Obrał sobie za wzory dzieła Giorgione i Tycyana, usiłując połączyć wdzięk pierwszego z świetnym ostatniego kolorytem. Utwory jego odznaczają się właściwym mu odcieniem przyćmionego światła (clair-obscur). Większa część jego dzieł znajduje się w Wenecyi. Umarł r. 1582.

Schicht (Jan Gotfryd), teoretyk muzyczny i kompozytor kościelny, ur. roku 1753 w Reichenau pod Zittau (w Saxonii), syn ubogiego płóciennika, uczył się w Zittau muzyki u organisty J. Triera, a od r. 1776 prawa w uniwersytecie Lipskim. Idąc za radą Hillera, który piękny w nim odkrył głos, oddał się zupełnie muzyce, a w szczególności śpiewowi. W r. 1785 został dyrektorem przy Wielkim Koncercie w Lipsku, a ożeniwszy się ze śpiewaczką koncertową Valdesturla, został zarazem organistą przy nowym kościele tamże. Odtąd uczył on śpiewać w założonej przez siebie akademii i wydoskonalił chóry. Z dzieł jego teorycznych, najlepszem jest: Grundregeln der Harmonie nack dem Verwechselnngssyst.eme (Lipsk, 1812). Z kompozycyj jego najbardziej znanemi były oratoria: Die Feier der Christen auf Golgotha i Die Gesetzge-bung auf Sinai, oraz dwie kantaty: Preis der Dicht/ninst i Hdusliches Gliick.