page0111

78 Owady: Chrząszcze Czteroczłonkowe (Strąkowcowate. Ryjkowcowatę).

chrząszczów; często nie bywa skrzydeł błoniastych, Zawierają gryzący płyn, który wywołuje powstawanie pęcherzów na ciele ludzkiem. Dorosłe owady—roślinożerne; larwy pasorzytują w gniazdach różnych owadów pszczołowatych. 800 gatunków, przeważnie ze streiy gorącej.

Tab. 23 fig. 7. Kantaryda cz. majka lekarska (Lytta vesicatoria), zwana także muchą hiszpańską, wielfc. śred (dł. 12—20 mm), skrzydlata, złocisto łub niebiesko-zielona z pięknym połyskiem. Pospolita w czerwcu, zwłaszcza na jesionach i lilakach; objada liście i zrządza nieraz duże szkody. Wysuszona, dostarcza materjału na wezykatorje.

Tab. 23 fig. 8. Oleica krówka (Me

loe proscarabaeus), zwana także ma jówką albo maikiem, wielk. śred. (dł. 12—3ó mm), bez skrzydeł, o pokrywach marszczonych, krótkich, nie zakrywających odwłoka; głowa duża, tarcza szyjowa bardzo mała. Pospolita na wiosnę na trawnikach; objada młode listki ziół; ale szkód większych nie zrzą dza. Za dotknięciem wypuszcza ze stawów odnóży żółty, gryzący sok. Służy również do wyrobu wezykatorji.

3 Podrząd. Czteroczłonkowe (Tetramera).

Wszystkie stopy pozornie 4-członkowe, przedostatni członek bowiem jest bardzo mały i ukryty w zagłębieniu trzeciego. I dorosłe i larwy roślinożerne.

14 Rodzina. Strąkowcowate (Bruchidae).

Drobne, krępe chrząszczyki ze zwisłą głową, zwężoną wtyle w krótką i grubą szyję, a zprzodu wyciągniętą w krótki, szeroki ryjek; rożki dość długie. Zwinnie biegają i latają. Larwy grube, miękkie, czerwio-wate; w nasionach roślin strąkowych; często bardzo szkodliwe. 400 gatunków, głównie w Amer. i Europie.

Tab. 23 fig. 9. Strąkowiec grocho

wy (Bruchus pisi), maleńki (dł. do 5 mm), z rożkami stopniowo zgrubiałemi na końcach; czarny lub wogóle ciemny w białawe plamy, z białawo-szarem owłosieniem. Bardzo pospolity na kwiatach. Larwy w nasionach strąkowych, zwłaszcza w grochu; bardzo szkodliwe.

15 Rodzina. Ryjkowcowatecz Słoniki (Curculionidae).

Chrząszczyki przeważnie drobne, z głową małą, wyciągniętą w ryjek, na którego końcu znajdują się części pyszczkowe; rożki z boków ryjka, proste lub zagięte kolankowato. Powolne i ociężałe; dużo bez-skrzydłych. Jajka składają na roślinach, w dziurki, nakłute ryjkiem. Larwy czerwiowa te. I dorosłe i larwy karmią się roślinami; dużo szkodliwych. 10800 gatunków, z nich przeszło 400 u nas.

Tab 23 fig. 10. Tutkacz cz. zwi jacz osinowy (Rhynchites populi), maleńki (dł. 4—6 mm), o rożkach prostych i brózdowanych pokrywach, nie osłaniających samego końca odwłoka; skrzydlaty; zielony z miedzianym połyskiem; ryjek, nogi i spód niebieskie. Na osinie i topoli; nagryza młode pędy, a liście skręca w tutki, w które składa jajka. Szkodliwy.

Tab. 23 fig. 11. Kluk czarny (Otio-rhynchus niger), mały (dł. 9    12 mm),

ma rożki długie, cienkie, osadzone przy końcu ryjka i zagięte kolankowato; pokrywy w zmarszczkach i brózdach; bez skrzydeł; czarny ze słabym połyskiem i skąpem owłosieniem; nogi czerwonawe. Bardzo pospolity, na drzewach iglastych; dorosłe ogryzają korę i młode pędy, larwy — korzenie. Bardzo szkodliwy.

Tab. 23 fig. 12. Szeliniak sosnowiec (Hylobius abietis s. pini), mały (dł. 8 — 12 mm), o rożkach również zagiętych kolankowato i osadzonych przy końcu ryjka; ale skrzydlaty; tarcza szyjowa z ostrym, podłużnym kantem przez środek; kasztanowato-brunatny, w przepaski z żółtawych, włochatych plam