page0188

184

nielicznych ryb w górnych częściach systemu; z roślin znaleziono wodorosty i okrzemki.

3)    System dewoński (od hrabstwa Devonshire w Anglii) wykazuje poraź pierwszy Ammonity, mniej tu łodzików i try-lobitów^T, za to spotkać można gatunki ryb opancerzonych (Pte-richtys) oraz ślady roślin lądowych i niektórych owadów.

4)    System węglowy ma okazy bardzo rozwiniętej fauny i flory. Z świata roślinnego spotyka się gatunki skrzypu, paproci drzewiastych, lepidodendronów, sygilaryi i drzew iglastych; z fauny do gatunków już wspomnianych dołączają się małżo-raczki oraz skrzeki z działu Stegocephala.

5)    System permski (od gubernii Permskiej) znamionują złoża skał wybuchowych, porfiru, oraz piaskowców i ich konglomeratów. Fauna jego dość uboga jest przeważnie pozostałością systemu węgłowego; poraź pierwszy znachodzą się okazy płazów.

III.    Okres mezozoiczny. Należą do niego trzy systemy:

6)    System tryasowy (Tptaę = trójca) otrzymał nazwę od swych formacyi, składających się z trzech różnych pięter: na spodzie piaskowiec pstry, nad nim wapień muszlowy, a na wierzchu znów piaskowiec i gliny (kajper). Oprócz wielu gatunków dawniejszych fauny zjawiają się licznie płazy silnie rozwinięte (ichtyosaurus, sauropterygia), oraz w niektórych miejscowościach odkryto pierwsze ssaki, dające się zaliczyć do workowatych.

7)    System jurajski (od gór Jura) posiada nader liczne skamieliny; są tu otwornice, gąbki krzemionkowe, korale sześcio-promienne, liliowce, jeżowce, mięczaki, ślimaki, ryby, a nadto okazy gatunków dziś istniejących, z łodzików został tylko Nau-tilus, rozmnożyły się płazy z wyjątkiem anomodontów, które wyginęły, ślady ptaków (Archeopteryx z Solnhofen w łupku litograficznym); a wreszcie i ssaki mają swych przedstawicieli.

8)    System kredowy przypomina pod wielu względami system jurasowy; niektóre odmiany mięczaków, małż i ślimaków ówczesnych dotąd istnieją, za to nie znaleziono ssaków; niektóre odmiany ptaków mają uzębienie, a z flory ukazują się pierwsze drzewa liściaste.

IV.    Okres kenozoiczny. Tu należy:

9)    System trzeciorzędowy (Terti&r), podzielony na 4 działy: eoceński, oligoceński, mioceński i plioceński; pod względem

http://rcin.org.pl