page0194

wykonał z wielką pilnością: czystości i wzorowego porządku, których przestrzegał i t. p.

3.    Nagroda, ażeby swój pedagogiczny cel osiągnęła, musi zadowolić jakieś życzenie albo popęd dziecka, sprawić mu więc jakąś przyjemność; gdyż tylko wtenczas obudzą przyjemne uczucie, radość. Lecz przytem niech pamięta nauczyciel, ażeby nie zadowala-! takich popędów i życzeń, które łatwo mogłyby się wyrodzić w namiętność, a przez to stać się zgubnemi dla przyszłości, jak n. p. zmysłowe i niskie popędy, które do ma-teryalnych uciech zmierzają. »Materyalne, zmysłowe uciechy nie są właściwym środkiem wynagradzającym dla szkoły. Dziki niepohamowany popęd do rozkoszy i bez tego obudzą się aż zanadto wcześnie. Szkoła przynajmniej nie powinna go przedwcześnie obudzać. Uciechy, jakich szkoła dostarcza muszą, chcąc odpowiedzieć swemu celowi, być duchowej natury*. »Nagroda nie może być pieniężną, a gdy wybiera się podarunki, to nie powinno się kłaść wagi na ich materyalną wartość. Chciwość tak samo nie może szkoły popierać jak i chęć zysku*. (Kehrein). Natomiast trzeba bardzo zważać na wyższe popędy: sławy, wiedzy, działalności, wolności i t. p., z nimi dadzą się połączyć najskuteczniejsze nagrody. Najważniejszym zaś ze wszystkich jest popęd sławy.

4.    Jako szczególne rodzaje nagrody mogą być w szkole użyte następujące:

a)    Pochwała; to jest najpojedynczszy i najnaturalniejszy wyraz upodobania i uznania pewnej czynności, a dla każdego niezepsutego serca wielką nagrodą. Naturalnie, że jej wartość i skutek zawisły bardzo od osobistości nauczyciela i jego stosunku do dzieci. — Im bardziej w pojedynczy sposób będzie ona wyrażoną, tein lepiej wpływa. Poruszenie twarzy, spojrzenie osiąga często również tyle, co słowo. Gdzie używa się słowa na wyrażenie pochwały, powinno ono być krótkie i stosowne.

b)    Cenzura, ocena; ta jest pisemnem, a dlatego trwal-szem wyrażeniem pochwały. Sumiennie użyta zawsze jak największy wpływ będzie wywierała na dzieci. Dobra nota, klasa sprawia dzieciom najczystszą radość. Cenzura dolyczy bądź pojedynczych prac, n. p. zadań, bądź ogólnego zachowania się uczniów, a zatem prowadzenia się, pilności i postępu,

http://rcin.org.pl