page0203

195

Bogatka — Roger

dżający meldować się musi. W dawnej Polsce władza marszałkowska w miastach rozciągała się od rogatki do rogatki, to jest obejmowała cały obszar miasta. Są i na rzekach rogatki spławu drzewa. U nas w Augustowskiem urządzoną jest pod Kadyszem dla kontrolowania drzewa spławianego do Niemna, rzekami: Czarną i Białą Hańczą. Na utrzymanie kontrolera, ustanowiona opłata po dwa grosze od sztuki tu się pobiera. W dawnej polsczyznie, ludzi niegodziwych wyraz ten oznaczał. Błaźowski w tłómaczeniu Kromera pisze: „Bolesława, księcia lignickiego Łysym i Rogatką przezywano, dla złości i gwałtownych obyczajów.” Piechota w XVI i XVII wieku, tyki grube, drewniane, ostro okute i na krzyż złożone, nazywała rogatkami, któremi się osłaniała przed natarczyw em uderzeniem jazdy.    K. Wł. W.

RogatUS (święty), męczennik w Afryce, pod Wandalami, w towarzystwie świętego Liberata.

RogatUS. fałszywy biskup, naczelnik sekty Danatystów, żył koło roku 360. Od niego jego zwolennicy zwani byli Rogacyjanami albo Rogatystami. Święty Augustyn pisał przeciw^r niemu Epistoła ad Vincentium.    L. R.

Rogatywka, czapka dawna polska, inaczej zwana konfederatką. Nazwę bierze od kształtu wierzchu, że ma cztery rogi. Takich lud nasz używa, i właściwe są do polskiego stroju.

Rogawski (Karol), współczesny archeolog, zamieszkały w Ołpinach w Ga-licyi, obywatel tameczny i poseł na sejmy galicyjskie. Zajmuje się nader gorliwie starożytnościami krajowemi. Owocem jego prac w tym względzie jest pomiędzy imieini szacowne dzieło p. t. 0 wykopaliskach Leżajskich rzecz archeologiczna, (Kraków, 1856, w 8-ce).

Roger I, hrabia Sycylii, był jednym z dwunastu mężnycb synów^r normandz-kiego Tankreda de Hauteville, którzy w połowie Xl stulecia, jako najemni żołnierze z Normandyi do Włoch dolnych przybyli, gdzie Roger, brat najmłodszy i Rob. Guiscard (ob.) najstarszy, przez swe zdobycze założyli podstawę późniejszego królestwa obojga Sycylii. Roger I zdobył w^r roku 1060 Messynę i w następnym roku pokonał Saracenów pod Enną. Z powodu Kalabryi, którą bratu swojemu Guiscard'owi podbić dopomógł, stoczył z nim bój krwawy, ponieważ tenże zaprzeczył mu przyobiecanej połowy tej prowincyi. Po nastą-pionem pojednaniu i po całkowitem podbiciu Sycylii, mianowany hrabią Sycylii, po śmierci brata r. 1085 stanął na czele Normanów we Włoszech. Dopomagał bratankom swoim, synom Roberta, w utrzymaniu Apulii, ale Sycyliją uważał za swoją własność. Tu w imieniu papieża uporządkował Kościół chrześcijański, i formę obrzędową rzymską wprowadził na miejsce greckiej, atoli niektóre miasta n. p. Palermo i Messina zatrzymały greckich biskupów i grecki obrządek. Saracenom także zostawił zupełną wolność sumienia. Dla tego zdobył Maltę. Papież Frban II bullą z dnia 5 Lipca 1098, której rzeczywistości brzmienia później zaprzeczano, nadał mu godność urodzonego legata stolicy apostolskiej, na której opierał się sławny trybunał sycylijskiej monarchii. Z tego powodu Roger zarządzał wszelkiemi sprawami Kościoła, z wyłączeniem rzeczy wiary dotyczących, mógł poddawać cenzurze a nawet skazywać na wygnania, ale papież jednak wyroki jego bullą swoją zatwierdzał. Roger jeden z największych bohaterów swojego czasu, umarł 22 Czerwca 1101 roku w Milecie, zwykłem swojem miejscu pobytu w Kalabryi; syn jego Roger II objął po nim rządy.

Roger (Juljusz), doktor medycyny, rodem z Bawaryi, w r. 1838 przybył do Górnego Szlązka jako nadworny lekarz księcia Raciborskiego, osiadł w Rudach.

13*