18
Tu zauważyć można pewien rodzaj kompensaty w stanie inorrał-nym w jszczególnionych krajów: częstokroć gdzie wiele przestępsstw w ogóle, tam stosunkowo, daleko mniej, szczególnie w ważnych—i 'odwrotnie. Przyezóm jeszcze objaśnić wypada, że w niektórych krajaiclt, wiele pomniejszych wykroczeń rozpoznaje i karze policya lub whudza administracyjna (np. w Hiszpanii gubernatorowie) w Kosyi zaś cy/fra ogólna przestępstw jest przestarzała i pomimo urzędowego źróalła, niedokładna, prawdopodobnie, niższa od rzeczywistej; statystyka zaś sądów ustanowionych w r. 1864, wykazuje tylko przestępstwa podłle-gające karze wieży, lub większe. Uwaga ta stosuje się także do Królestwa Polskiego i Gubernij Zachodnich.
W ogóle powiedzieć można, że liczba przestępstw nie zawzsze służyć może za skazówbę stanu moralnego ludności, gdyż założy od prawodawstwa i stopnia represyi tak prewencyjnej (policya) jakońeż karzącej (sąd); z czego też wypaść może, źo bezpieczeństwo publiczne tam wydaje się najwięcej zagrożonem, gdzie czujna policya i sąd śści-sły najwięcej zapewniają mu rękojmi, gdy przeciwnie, mniejsza ssto-sunkowo ilość przestępstw, bywa nieraz wynikiem bezkarności wiielu przestępstw, nie dochodzących do wiadomości władzy, albo mevwy-świeeonych skutkiem słabej inkwizycyi 1). Trafia się to szczegół miej w krajach obszernych a małozaluduionych, gdzie sama przestrzeń sprzyja ukrywaniu przestępcy. To objaśnia małą stosunkową licizbę przestępstw w Hiszpanii, Kosyi a szczególniej w Brazylii; gdy znoowu mała liczba zbrodni w Niderlandach, Belgii i Francji ttomaezy się, jak powiedziano wyżej, wyłączeniem z tego zakresu wielu czymów, które w innych państwach poczytują się za zbrodnie. O ile zaś na liczbo pizestępstw (podług skazanych) wpływa represya sądowa, wznosić można z następującego wykazu liczby 'skazanych w stosunku do obwinionych.
Na 100,00 obwinionych, skazanych przypada: w Danii 91,4, w Ni* derlandach 90,0, w Bawaryi 899, w Prusach 87,7, w Hesyi 817,4, w Saksonii 86,2, w Austryi 77.2, w Anglii 76,6, w Hiszpanii 76,4, we Francji 75.7, w Belgii 73.0, w’ Hosyi 68,86, w Brazylii 51.8.
) Dla tego też zaniechaliśmy lu ogóluych wywodów o stanie tfiooral-, ności, na podstawie stosunku ilości przestępstw do ludności kraju, jako nia-tylko niedokładnych ale częstokroć do mylnych wniosków doprowaidzić mogących. Por. Hausner 1. c. s. 124. I i Legoyt 1. c. p. 420. I. contra Oetttiu-gen 1. c. s. 452*.