page0232

222

S. LICKSTEtM.

^C-' ⁼ 2 (7+'iw*) ~ ° ~^3f~    •    + f* <™² *;

a jest półosią ziemi, b — promieniem równika, (ff) miara ciężkości na szerokości geograficznej X.

¹⁶1 Dzieło to p. t. »Application nautiąue de la nouvel!e theorie des marees«, (Paryż 1886), dedykowane przez wydawców cesarzowi brazylijskiemu Don Pedro II, wielbicielowi Wrońskiego, zawiera, oprócz wspomnianych i przytoczonych przez nas wzorów, wiele innych ważnych wzorów, odnoszących się do teoryi przypływu i odpływu morza, a nadto uzupełnienie twierdzenia zasadniczego w sposób następujący:

„Różne środki oscylacyi przypływu i odpływu morza w miejscu danem, odpowiadające różnym odległościom śłońca i księżyca od ziemi, uchylają się jedne od drugich możliwie mało, jedynie w skutek warunków pobocznych, i dążą stale do zlania się w skutek warunków głównych zjawiska przypływu i odpływu morza¹⁴.

¹⁷) Obraz poetycki ostatnich chwil Wrońskiego przedstawił Leonard Sowiński (Poezye, S. 1875) w poemacie Satyra, (pisanym w Kijowie 1859 r.). W usta mędrca konającego kładzie poeta słowa następujące:

„Wiek całym strawił we wstępnych trudach,

Nanowom szperał w spichrzach ludzkości;

Marniał w jej plewach, brukał się w brudach,

I plon mój wszystek ginie w nicości.

A bezład wichrzy w myśli krainie,

Wiedzy niezłomnych podstaw brakuje ;

Nie widać celu w dzisiejszym czynie I prawo wojny światu panuje . . .

Bo gdzież pewności naszej rękojmie,

Gdy rozum nie zna prawa tworzenia?

Któż nie pobłądzi pierwej, niż pojmie Prawa postępu i przeznaczenia?;

Ja pierwszy z ludzi prawa te wielkie Znalazłem oba, w duchu mym własnym;

I wątpliwości rozciąłem wszelkie,

I świat tajemnic stał mi się jasnym.

1 w obec myśli mojej ogromu,

Wiekowych trudów dobytek cały Zdał mi się błahy, fałszywy, mały,

A dzieje — pełne nędzy i sromu.

Gdyż wieczność całą myślą przerosłem,

Nad błąd i prawdę pewność wyniosłem,

Duchowi dałem sąd samodzielny,

Umiejętnościom wszelkim ustawę ,

Bogu i światu życia podstawę ,

Ludzkości całej byt nieśmiertelny.

A gdy mój dogmat z dumy pośpiechem,

Wniosłem przed mędrców dzisiejszych grono,

http://rcin.org.pl