page0262

258

prof. Smoluchowski, dogmaty o niezmienności pierwiastków chemicznych i niezmienności masy wogóle? Czy owa, dla scholastyków i alchemików tak upragniona możliwość przemiany bezpośredniej każdego pierwiastka w drugi, już ponad wszelką wątpliwość została naukowo stwierdzona? Z przykrością przychodzi nam zaznaczyć, że rzeczy jeszcze tak daleko nie doprowadzono. Prof. Righi^l) także uważa za swój obowiązek prze-strzedz przed uogólnieniem przedwczesnem rezultatów w kwesty] budowy elektronowej atomów chemicznych.

Przedewszystkiem sama podstawa wniosków nader doniosłych dla filozofii przyrody, mianowicie przemiana bezpośrednia jednego pierwiastka w drugi, wykryta została dotąd tylko co do radu i helu. Z licznych doświadczeń Ramsaya, Curie’go i Curie-Skłodowskiej, Rutherforda, J. J. Thomsona, Sagnac’a, Soddy’ego, Crookesa, Becąuerela, Elstera i Geidela, Tad. Godlewskiego, Moora, Schmidta, Righćego itd., którzy badali ciała radyoaktywne, otrzymać można następującą tablicę zmian w pierwiastkach²): patrz str. 259.

Znak zapytania oznacza pozostałe z rozkładu resztki sub-stancyi promieniotwórczych; istota tych resztek materyalnych dotąd nie została zbadana. Otóż może nie należałoby zapominać o tern, iż badania te odnosiły się wyłącznie do substancyi faktycznie samorzutnie promieniotwórczych; jestto więc mate-

‘) Augusto Righi: Le nouve vedute sulfintima struttura della materia. Bologna 1908, str. 30 »Lo studio di ąueste transformazioni atomiche, le ąuali evidentemente forniscono un valido argomento in favore del con-cetto cui gia si accennó, e secondo il ąuale tutti gli atomi altro non sa-rebbero che aggregati d’elettroni, ć lungi dal’ essere oggi completo ed anzi occupa tuttora numerosi fi siei d’ogni paese«.

Bor. także jego. Die moderne Theorie der physikalischen Erschei-nungen. Leipzig 1908, str. 224: »In Wirklichkeit steht diese Theorie heute erst in den Anfangen ihrer Entwicklung, und es mag verfriiht erscheinen, dieselbe schon jetzt ais sichere Grundlage eines neuen Systems der Natur-philosophie hinstellen zu wollen« Str. 244- »Aus diesen fluchtigen Andeu-tungen uber die Anschauungen der von uns genannten Forscher ist er-sichtlich, wie weit die Wissenschaft noch von einer umfassenden und be-friedigenden Theorie des inneren Baues der Atome entfernt ist, wenn auch fortgesetzte und gliicklichere Versuche uns diesem Ziele schrittweise naher bringen kónnen.

*) Por. Righi: Die moderne Theorie j. w. str. 181; E. Rutherford: Radio-Activity.. Cambridge 1904, str. 326.

http://rcin.org.pl