page0314

306

Rossmassler — Rossyja

rolniczej prywatnej w kantonie Turgowii w Szwajcaryi. Prócz tego Rossmas— sler jest współzałożycielem dziennika wychodzącego pod tytułem: Die Natur.

ROSSOSZ, miasteczko prywatne w gubernii Lubelskiej, w powiecie Bialskim, nad rzeką Zielawą, od stacyi pocztowej Biała, mil 3 odległe. Osada starożytna, własność niegdyś Dembińskich, później Koniecpolskich, z których Stanisław, hetman polny koronny, sprzedał to miasto wraz z okolicznemi wsiami Mikołajowi Firlejowi, kasztelanowi wojnickiemu 1624 r. Rossosźe miało wtedy domów należących do dziedzica 242, z osobna zaś kościelnych kilkadziesiąt, 3 młyny, 2 browary, 13 gorzelni, i t. p., dobrze zatem zabudowane, ludne i handlowne: rządziło się z dawna prawem magdemburgskiem, miało liczne od królów nadane swobody, jarmarki i targi. Gdy w r. 1640 spalone zostało> i zrabowane przez Lisowczyków, Zbigniew Firlej, starosta lubelski, przywilejem 1645 r. ponowił miastu dawne prawa, i do używalności tychże przypuścił. W dalszych czasach Rossosz przez związki małżeńskie przeszło do Ry— sińskich, a następnie dc Potockich, od których nabyli je Ossolińscy; należąc już do nich 1775 r. liczyło 151 domów. Kościół parafijalny tutejszy wystawiony przed r. 1585. Kasper Dembiński, podkomorzy Mielnicki, dziedzic, fundował przy nim mansjonarzy i pięknie przyozdobił. Zniszczony wszakże został przez po-gorzele. Dziś nabożeństwo parafijalne odprawia się w kaplicy istniejącej na cmentarzu. Rossosz należy teraz do Skibiczewskiego Jana i liczy ogólnej ludności 1892, domów ma 209.    F. M. S.

Rosstrappe, jedna z najpiękniejszych okolic i grupp skalistych w górach Harzu, w pobliżu wsi Thale, \\ regencyi magdeburgskiej (prowincyi pruskiej Saksonii), o iy₂ mili od Blankenburga, składa się z iglic i złomów granitowych doliny rzeki Bodę, które wyskakując ze ściany skalistej naprzód, na 515 stóp nad poziom rzeki Bodę, ze szczytu swego na 4—6 stóp szerokości, wspaniały na okolicę przedstawiają widok. Nazwa miała powstać od znaku czyli śladu kopyta czy podkowy końskiej, wyraźnie i olbrzymio wyciśniętego na płycie skalistej u góry, a który zapewne umyślnie wykutym został. Naprzeciwko, na prawym brzegu rzeki, sterczy ściana skalista 800 stóp wysoka, zwana Hexentanzplatz, z której widok pyszny otwiera się na skały okoliczne, na Bro-cken i w dolinę Magdeburga. Ztąd prowadzą schody w skale kute do domu zajezdnego Waldlater, a odtąd idzie po wysadzeniu różnych skał w r. 1852, powstała źwirówka do zakładu kąpielowego Iłubertsbrunnen.

ROSSyja. (Geografi,ja). Cesarstwo Rossyjskie, wraz z królestwem Pol-skiem i wielkiem księztwem Finlandzkiem leży między 38° i 78° szerokości północnej a 35° i 246° długości wschodniej; zajmuje ono wschodnią część Europy, północną Azyi i północno-zachodnią Ameryki. Krańcowe jego punkta stanowią: na oceanie Północnym, przylądek północno-wschodni; na południu, As tar a, forteca nad morzem Kaspijskiem; na oceanie Wschodnim, wyspa Sitcha; na zachodzie miasto Kalisz, nad rzeką Prosną. Największa zenitalna słońca odległość (na punktach krańcowych) wynosi na południu 15°, na północy 54y₂⁰; różnica w czasie między punktami krańcowemi, zachodnim i wschodnim, stanowi 14 godzin i 4 minuty. Największa długość terrytoryjum cesarstwa (od zachodu na wschód) 2,000 przeszło, największa zaś szerokość (od północy na południe) około 600 mil. Powierzchnia jego zajmuje około 400,000 mil kwadratowych. Z tych: 1) Rossyja europejska 93,502; 2) królestwo Polskie 2,313; 3) wielkie księztwo Finlandzkie 6,870 (razem w Europie 102,685 mil kwadratowych); 4) Kaukazki kraj 8 033; 5) Syberyja 264.855 (razem w Azyi 272,888 mil kwadr.); 6) Posiadłości w Amery ce 24,298 (razem w całern cesarstw^:e 397,761 mil