page0383

DUSZE W TIMEUSZU. 381

exystencyę błogosławioną od wieków; wtedy pytanie o genezę ogólną zamienia się w skromniejsze o pochodzenie tych dusz, które chwilowo pokutują na ziemi. Odpowiedź, że zjawiły się tutaj przez własną winę, może się wydać niedostateczna, bo zaraz nowe powstaje pytanie, dla czego jedne dusze upadły, inne wytrwały w dobrem; ale Platon nie poruszył tej kwestyi drażliwej, lecz poprzestał na tern, co powszechnie wierzono w misteryach.

W Timeuszu muszą dusze zaludniać ziemię, bo tego wymaga piękność wszechświata Stwórca postanowił, aby w nim były rośliny, zwierzęta, ludzie *). Oczywiście głównie dba o ludzi, bo to ród »najpobożniejszy« (ateoas^EaTaTcw), ale do harmonii kosmicznej potrzebne także zwierzęta i rośliny. — Te ostatnie mają początek odmienny, ale w zwierzętach i ludziach przebywa ta sama dusza nieśmiertelna. Bo najprzód rodzą się sami mężczyźni, a dopiero za drugim zachodem kobiety, jeszcze później zwierzęta. Mężczyzna właściwie powinien wystarczyć dla ozdoby Kosmosu; żyjąc sprawiedliwie i cześć oddając bogom, wraca po śmierci na gwiazdę swoją, by jej więcej nie opuścić. Nie wstąpiła dusza do ciała dla odcierpienia kary, lecz aby spełnić posłannictwo podwójne. Miała dać światu ozdobę biologiczną, bo przed jej ukazaniem się nie było jestestw żywych, ani na planecie naszym, ani na innych; miała także na ziemi przez czyny cnotliwe urzeczywistnić zakon Najwyższego, a przedewszystkiem cześć Mu oddawać, bo harmonia świata nie byłaby kompletna, gdyby nie wznosiły się modły do Boga. — To też między pobudkami stworzenia człowieka wymieniona jest j^eg° pobożność ²). Ziemia zatem nie jest dla duszy miejscem wygnania, ani ciało nie jest więzieniem, dopóki ona wiernie wypełnia swą missyę, a wypełnić ją może, bo przybywa, jak Adam biblijny przed upadkiem, wyposażona we wszystkie przymioty potrzebne, duchowe i cielesne.

Jednakże mało która dusza wychodzi zwycięską z pierwszej próby. Inne muszą narodzić się po raz wtóry i trzeci, a wtedy ukazują się niewiasty i zwierzęta. Niewiasta jest niedoszłym męż-

’) T i m. p. 41 b; »Jeszcze trzy rodzaje śmiertelne pozostały, które mają. się narodzić. Jeźli nie powstaną, świat będzie niewykończony. Nie będzie bowiem zawierał w sobie wszystkich rodzajów jestestw żywych, a tego potrzeba, jeźli ma być odpowiednio ukończonyf.

*) T i m. p. 43 a.

http://rcin.org.pl