page0590

5 82

Rycerskie zakony — Rychlik

snaski między niemi nie sprowadziły jej upadku. Miały one wielki wpływ na organizacyę społeczną, i polityczną Zachodu, stając się podporą szlachty i przykładając się skutecznie do wzmocnienia nowych form, w które się oblekła; wymagano bowiem przywilejów urodzenia, aby być przyjętym do tych zakonów, pomagając rodom szlacheckim, przez otwarcie swych szeregów dla synów młodszych Zakony rycerskie w ogólności miały na swem czele wielkiego mistrza z władzą wykonawczą, który miał przy sobie radę wy &szą urzędników, składali ją: wielki komandor czyli komtur, marszałek, szpitałnik, drapijer, kanclerz i wielki przeor. Władza prawodawcza należała do kapituły generalnej, na mocy statutów zakonu. Zakonnicy dzielili się na rycerzy, księży i braci służących, którzy także opatrywali chorych.    L. R.

Rycerstwo, Stan wojowników w Wiekach Średnich. Wyraz rycerz (z niemieckiego: Reiter, jeździec, po francuzku chemUer, eavalier_y także jeździec) wskazuje, &e służba wojskowa w owym czasie była przeważnie jezdna; do pieszej brano tylko z ludu, knechtów, ciurów, lancknechtów. Głównym do tego powodem były napady Saracenów i Madijarów, posiadających prawie wyłącznie jazdę, skutkiem czego i krajowcy do takiegoż sposobu wojowania byli zmuszeni. Z początku jednak stan rycerski nie był jeszcze w sobie zamkniętym; każdy człowiek wolny i zrodzony z prawego małżeństwa mógł zostać rycerzem. Później dopiero powstał zwyczaj oddawania lenności tylko potomkom ludzi, którzy jako rycerze już się odznaczyli i ztąd powstało rycerstwo dziedziczne. Zupełny rozwój tych przywilejów nastąpił podczas i w następstwie wojen krzyżowych. Najprzód i najsamoistniej stało się to we Francyi, zkąd wpływy rycerstwa podziałały z jednej strony na Hiszpaniją, z drugiej na Włochy i Niemcy; zdobycie Anglii przez Normandów rozpowszechniło tę instytucyję również w tym kraju. Wychowanie rycerskie było przepisami wskazane. W XV wieku podupadł blask rycerstwa, a pozostały po nióm już tylko nadużycia możnych baronów; dzisiejsze zaś szlachectwo niedołężną już tylko jest parodyją średniowiecznego stanu rzeczy.    F. H. L.

Rychalski (Michał), głośny w swoim czasie teolog, żyjący w końcu XVII i pierwszej połowie XVIII wieku, był penitencyjaryjuszem i seniorem psałterzy-stów w kościele katedralnym we Włocławku. Pisał dużo dzieł teologicznych w języku łacińskim, mających tak znaczną powagę, iż wielokrotnie w różnych miejscach kraju były przedrukowana. Z tych ważniejsze są: Modus crucifi-xus sioe scintMlae ditini amoris (Poznań, 1681, w 4-ce; wydanie drugie tamże, 1686), 2) Sanclum Christianum contra impromsam mortern ę tamże, 1681, w 12 -ce); 3) Via immaculata sive ars rwendi et moriendi in sacerdotio (tamże, 1682, w 4-ce); 4) Quadriga Sacerdotum ad coelum swe praedestinatio sacerdotalis (Oliwa, 1686, w 12-ce; wydanie drugie, Wilno, 1707; wydanie trzecie, Lublin, 1747, w 12-ce); 5) Flosculi theologici ordinandorum appro-bandorum Parochorum (Toruń, 1689, w 12-ce); 6) Fortuna domestica scu industriae christianae beatae cicendi (Poznań, 1683, w 12-ce); 7) Mundus sanctus (Poznań, 1687, w 8-ce); 8) Mundus Marianus (tamże, 1634, w 8ce); 8) Ignis altaris swe sacerdotis ad missae sacrificium ignita suspiria (tamże, 1680, w 8-ce; wydanie drugie, Kraków, 1712).    F. M. S.

Rychcick. (Maurycy), pod tern nazwiskiem przybranem od Kychcic, dawnego swej rodziny majątku, wydał niektóre dzieła: Dzieduszycki Mau-rycy (ob.).

Rychlik, Ob. Owies.