scandjvutmp12a01

258

jako to: dowcipu, myśli, wiadomości, zdań religijnych i politycznych, więcej za to istnieje między niemi związków fizycznych, więcej oni udzielają sobie swych uczuć, lepićj przejmują się tąż samą duszą; łatwiej wzruszając nawzajem jedni drugich, we mgnieniu oka podzielają jedni drugich uczucia, i natychmiast za sobą obstają. Zwycięża ich to co uderza ich zmysły, a obojętui są na wszystko co do rozumu przemawia; stąd Murzynki poddają się uczuciom z niezna-nem nigdzie indzićj uniesieniem; części ich płciowe są obszerne, a u mężczyzn stosunkowo bardzo duże; zwykle bowiem rodne części u ludzi tem więcej miewają działalności, im mniej mają dzielności władze umysłowe.

Ponieważ słabość duszy skutkiem jest słabej kompleksyi, Murzyn więc naturalnie być musi bojaźliwym; a nieudolność umysłu rodzi oszukaństwo, kłamstwo, zdradę, zwykłe ich wady. Nie mogąc działać otwartą siłą, wynagradzają sobie intrygami. Kradną, bo nie mają prawa używania wielu rzeczy: są zazdrośni i dumni, czołgający się w niedoli, a zuchwali w pomyślności skutek to ich stanu duszy. Lubią także przepych, wydatki, dobre jadło: szczególniej ubiegają się za okazałemi, krzyczącemi strojami, i do ostateczności posuwają zbytek kiedy ich los oswobodzi. Wady te wspólne są większej części ludom południowym i słabym duszom. Więcej jeszcze świadczy za tein ta okoliczność, ze Afrykanie są nader zabobonni; w istocie nie mają oni żadnej religii, chyba tylko dziecinną bojażń złych duchów, czarowników, wróżek; oddają tylko śmieszną cześć pewnym drewnianym lub innym figurkom, zwanym fetysz, gry-gry, albo czczą niektóre zwierzęta, jako to: węzę, krokodyle, jaszczórki, ptaki i t. p. Niektóre murzyńskie ludy przyjęły od Arabów obrzezanie, i uważają się za wyznawców religii Mahometa, chociaż wcale jćj nie znają. Dać tylko butelkę gorzałki, a mieszkaniec Senagalu przyjmie jaką zechcesz religiją, i nazajutrz zrzecze się jej za takiż datek: lepszego argumentu oni nie znają. Nie można dowieść Murzynowi niczego, coby go bezpośrednio nie uderzało; będzie powtarzał wszystko co zechcesz. Za nadto ciasny jest jego rozum żeby myśleć miał o przyszłości, a nadto on jest nieudolny iżby się o nią troszczył.

Ta wrodzona Murzynom niedbałość jest także skutkiem ich