scandjvutmp1a001

376

mające w sobie azolu, jako to trawy, zioła (chleb ma juz w sobie pierwiastek zwierzęcej natury, to jest gluten), nie mogą należycie posilić człowieka; osłabiają one całą jego kostylucyją, a z tego osłabieuia wynika wielka skłonność humorów do zatkania się. Krew okazuje się w tedy prawie bez żadnych włókien i jest płynna, nawet po wytoczeniu jej z ciała, lubo nie widać tego w zwierzętach przeznaczonych do żywienia się wyłącznie roślinami, jakim jest np. wół. Ten gatunek szkorbutu leczy się używaniem mięsa, podobnie jak moczotok i inne wady w częściach trzewnych nikną za użyciem lekarstw żołądkowych, pobudzających i pokarmów natury zwierzęcej. Tak więc nasza konstytucyja wzywa nas bezustannie do żywienia się pokarmami mięszanerni, jako dla nas najzdrowszemi. Ustawiczne używanie na pokarm ryb mnićj jest szkodliwe, jak wyłączne jadło mięsne, bo rybie pokarmy nie tyle uzwierzęcają ciało i mnićj posilają je niż pokarmy mięsne; dla tego też ryby uchodzą za potrawę postną, we wszystkich religljach; ta ich tylko jest wielka wada, że wzniecają skórne bardzo uporczywe choroby, i że szkodliwy wywierają wpływ na układ limfatyczny. A że jednak pokarm ten jest natury zwierzęcć), przeto używanie go mnićj wzbudza obawy w klimatach zimnych jak w krajach gorących.

Natura nie przestała na oddaniu nam wszelkich istot, abyśmy sobie wybierali za pokarm, co się nam spodoba; ponieważ zostaliśmy przeznaczeni do życia po całej kuli ziemskićj, i do panowania nad istotami organicznemi, pozwolono nam więc wybierać sobie istoty najdelikatniejsze, najsmaczniejsze i do strawienia najłatwiejsze. Tak więc, w królestwie roślinnem, owoce, nasiona, mączka czyli krochmal, cukrowe soki, migdały, i t. d. a zaś w królestwie zwierzęcćm, mlćko, jaja, szpik, mięso zwierząt roślinożernych i ich soki, są, iż tak powićm ekstrakty najpożywniejsze, najsmaczniejsze, najdoskonalsze ze wszystkich istot organicznych. Nasze więc ciało składać się powinno z istot delikatniejszych aniżeli pierwiastki ciała zwierząt.

Ale nie dosyć jeszcze było na tćm. Czworonożne zwierzę gryzie swą trawę lub zdobycz wcale surową, bez żadnćj przyprawy; silny jego żołądek rozbiera i trawi bez trudności najtwardsze pokarmy. Nie tak się u nas dzieje w ogólności. Lubo przyciśnieni głodem