page0613

Rypperda — Rysińsbi    605

nez. Rzecz wszakże pewna, Ł,e gdy umarł w Tetuan, dnia 17 Października 1737 r., pochowano go według obrzędów mahomentańskich. Ripperda zebrał wielkie pieniądze środkami nie nader chwalebnemi, i umiał je zabezpieczyć śród przygód niespokojnego życia; ale strawił największą ich cześc, jak powiadają, chcąc pomagać Teodorowi Neuhof, innemu podobnegoż rodzaju awanturnikowi, do zostania królem Korsyki.

Ryps, gatunek materyi jedwabnej, miąższystej i czynowato przerabianej; w barwie czarnej lub kolorowe]

Rypuarowie, pokolenie narodu Franków, po Frankach Salijskich, najpotężniejsze w związku Franków. Mieszkali na zachodnim brzegu Renu i ocze-wiście otrzymali swe nazwisko od Rzymian (a ripo). W miarę jak Frankowie Saujscy posuwali się ku południo-zachodowi w Belgii i w Gallu. Frankowie Rypuarowie rozszerzali się na zachód i zajęli kraj między Renem i Mozą aż do lasów Ardennów. Salijczycy zostali prawie Frankami Neustryi, Rypuarowie Frankami Austrazyi. Za czasów^ Klodoweusza, królem ich był Sigebert; mieszkał w Kolonii i walczył przeciw Allemanom, jako sprzymierzeniec Klodoweusza, w bityvie pod Tolbiac, gdzie był ciężko raniony, zkąd jego przezwisko „Chromy.’’ Przy końcu swego panowania, Klodoweusz, chcąc zaprowadzić jedność w barbarzyńskiem wojsku w Gallii, wygubił wszystkich pomniejszych królów Franków, pasmem wiarołomstw. Zaczął od Sigeberta, którego zamordował syn własny Chlodowik, potem pozbył się ojcobójcy przez inne morderstwo i okrzyknięty był w Kolonii królem przez Franków Rypuarów'. To zjednoczenie dw^rojga narodów nie długo trwało. Po śmierci Klodoweusza (511 r.), syn jego Teodoryk, był królem Franków wschodnich, to jest Franków Rypuarów; mieszkał w Metz. Przypisywano temu królowi, który panował od 511 do 534 r., układ Praw Rypuarów, który doszedł naszych czasów. Guizot i inni pisarze opóźniają te prawu o jeden wiek i twierdzą, że dopiero pod Dagobertem I, miedzy 628 a 638 r., otrzymały formę w jakiej dochowały się do naszych wieków. Obejmują 89 lub 91 tytułów, a według rozmaitego rozkładu 224 lub 227 artykułów, to jest 164 prawa kryminalnego, a 113 prawa politycznego lub cywilnego, procedury cywilnej lub kryminalnej; ze 164 artykułów' kryminalnych, 94 ściąga się do przestępstw w^rzględem osób, 16 w^rzględem kradzieży, a 64 do rozmaitych przestępstw. W prawodawstwie kryminalnem, praw o Rypuarów podobne jest do prawa salickiego i wykazuje prawie też same obyczaje. Częściej wszakże w-skazywane tu są pojedynki sądowe. Władza królewska i kościelna ściślej tu są określone. Prawo Rypuarów przyjmuje niektóre rozporządzenia praw rzymskich, między innemi o wyzwoleniu niewolników.    F. iU.

Ryś, Ob. Kot.

RySlński (Piotr), z Łęczyckiego, wierszopis i polemik w pierwszej połowie XVI wieku żyjący. Wydał z druku: 1) Historia pulchra et sfupendis miraculosa referta imagiws Mariae quo et unde in Cl ar um montem Często choria e et Olsztyn adrenerit (Kraków', 1523, fol.). Jest to najdawniejszy opis Częstochowy., Wiersze jego znajdują się przy dziele 2) Hieracl-is philo-sophi in Pyfhagorae praecepta (tamże, 1624, w 4-ce).    3) Censura in axio-

mata Joannes Hussi (tamże, 1524, w 4-ce).    F. M. S.

RySlński (Salomon), z łacińska zwany Pantherus, pierwszy zbieracz przysłów' polskich; od lat młodych przebywał, jako wyznania kalwińskiego, w Litwie na dworze Radziwiłłów, którzy potężną swą opieką osłaniali innowierców. Krzysztofowi Radziwiłłowi przypisał: .,Niektóre psalim ,' gdzie wynurza mu