page0621

613

Ryszard

rzeni tym uciskiem wieśniacy, podżegani namiętnemi odezwami John’a Bali, zebrali się w tłumach oboło 100,000 ludzi wynoszących i pod dowództwem Wat-Tyler’a i Straw’a przebiegali kraj, wszystko ogniem pustosząc i mordując szlachtę oraz urzędników królewskich. Młody król udał się osobiście w pochód przeciw burzycielom i potrafił ich uspokoić. Odwaga i zręczność króla okazane w tej okoliczności, rokowały o nim nadzieje, które się nie spełniły. Ryszard bowiem upodobawszy sobie wkrótce złe towarzystwa, całkiem się oddał rozpuście. W r. 1385 gdy Szkoci wspólnie z Francuzami wkroczyli do Northumberlandu, Ryszard wystąpił przeciw najezdnikom z wielką arrniją; lecz nic nie dokonawszy, szybko wrócił do swych zwykłych rozrywek. Pragnąc się wyzwolić z opieki stryjów, zupełne zaufanie położył w jednym z swych ulubieńców, Robercie Vere, hr Oxford, którego mianował księciem Jrlandyi. Lordowie wtenczas połączyli się z stryjem królewskim księciem Glo-cester, celem ukrócenia władzy wyniesionych popleczników. Usunęli najprzód kanclerza de la Pole i utworzyli rade złożoną z 14 osób, powierzając jej najwyższą władzę w kraju na rok jeden pod przewództwem Glocestera. Opór stawiony przez króla był bezskutecznym, gdyż Glocester wraz z hrabiami Arundel i Warwick stanęli z 40,000 ludźmi zbrojnymi pod murami Londynu i zmusili króla do uległości. Lecz już w roku następnym Ryszard korzystając z niezgody panów, uchylił ich rozporządzenia i oświadczył, że sam osobiście obejmuje ster rządu. Niezmierne koszta utrzymania jego dworu, najświetniejszego wówczas w Europie a składającego się z 10,000 osób, były przyczyną nowych wycieńczających ludność podatków i oburzających ucisków. W roku 1396 zawarł z Francyją zawieszenie broni na 28 lat. Po śmierci pierwszej swej małżonki Anny córki cesarza Karola IV, zaręczył się z Izabellą, jedenastoletnią córka Karola VI króla francuzkiego, celem utrwalenia pokoju z Francyją. Książę Glocester przedstawiając wszystkie te postępki króla w najgor-szem świetle, coraz więcej lud przeciw niemu poburzał, starając się usilnie o wziętość i popularność dla siebie. Nakoniec Ryszard ośmielił się uwięzić Glocestera, którego zabiegi co do osiągmenia korony były widoczne; równocześnie przytrzymano hr. Arundela_; Warwick i in. Arundel został ścięty. Warwick wywołany z kraju, a Glocester przeprowadzony do Calais w r. 1397 w więzieniu uduszony. Nadto król zniósł na zawsze radę czternastu, unieważnił jej uchwały, wydalił ks. Norfolk i Hereford do Francyi i zajął ostatniego posiadłości dziedziczne po śmierci ojca tegoż, ks. Lancaster powszechnie poważanego, co wywołało oburzenie panów i ludu. Gdy Ryszard udał się z licznem wojskiem do Irlandyi, chcąc się pomścić za morderstwo dokonane na osobie krewnego swego hr. Rogera Mortimer’a de la Marche, książę Hereford wylądował tymczasem r. 1399 w hrabstwie York, z nim połączyli się hrabiowie Nor-thumberland i Westmoreland i wkrótce stanął na czele 60,000 ludzi. Ryszard powróciwszy do Anglii, opuszczony od swych stronników, oddał się sam dobrowolnie w ręce nieprzyjaciela, który go najprzód więził w Flinteastle, następnie przeprowadził de Toweru w Londynie; tam zmuszony przez parlament podpisał akt zrzeczenia się korony. Podczas gdy Hereford zajął bez oporu tron angielski pod imieniem Henryka IV, Ryszard uwięziony w zamku Pom-fret w hrabstwie York, przez 14 dni głodem morzony, zakończył życie bezpotomnie r. 1400. — Ryszard III, król angielski, od r. 1483—1485, urodził się r. 1450, był synem najmłodszym księcia Ryszarda York, poległego pod Wakefield w r. 1460. Brat jego najstarszy Edward IV objąwszy tron angielski wyniósł go do godności księcia Glocester. Upośledzony od natury co do-