page0674

666

Słowianie

do Afryki i w XVI do XVIII wieków: stosunki były zbyt dawne, droga zbyt znajoma, wspomnienia zanadto świeże, iżby Słowianie z tego nie korzystali; przytem wielka liczba Słowian, którzy przyjęli islamizm, znajdowała się naów-czas w służbie Porty; niektórzy z nieh posiadali wysokie znaczenie, Roxolana ulubiona żona sułtana Sulejmana, była Słowianka: pierwiastek zatem słowiański mógł przenikać do Egiptu, za pośrednictwem samegoż rządu tureckiego. Paweł Jovius w dziele o poselstwie Wasila wielkiego księcia moskiewskiego do Klemensa VIII papieża, wydanein roku 1527 świadczy, że język słowiański na dworze sułtana tureckiego, równie jak w Egipcie u sułtana i u Mame-luków, jest używany. Jan Krasiński w opisaniu Polski ułożonem dla króla Henryka Walezyjusza r. 1574, wymieniwszy różne narody słowiańskie, mówi: „Wszystkie te narody nazwisko słowiańskich noszą i mowy słowiańskiej, z małą różnieą dyjalektów', używają. Ale i narodowi tureckiemu nie obcą jest mowa Słowian, a na dworze konstantynopolskim chętnie jej słuchają; co ztąd, jak sądzą, pochodzi, że sułtan turecki kraje słowiańskie pod swoje panowanie zagarnął. Wielu także Słowian, przyjąwszy religiję mahometańską, u sułtana wojskowo służy.’’ (Krasińskiego, Polska, czyli opisanie topograf/czno-pnłi-tyązne w wieku A VI, przetłomaczone przez Stanisława Rudzińskiego, Warszawa, 1852). W P/smip Zbiorowem wydanem przez Józefata Ohryzko (Petersburg, 1859), znajduje się w tomie l nader w»żna i zajmujaca rozprawa Karola Szajnochy, pod napisem: Słowianie w Andaluzyt,, gdzie Słowianie składali straż przyboczną kalifów, bywali wielkorządzcami prowincyj, nawet Słowianie po wygaśnięciu dynastyi Ommejadów, byli królami Almeryi, Murcyi, Walencyi (Gayangos, the History of ihe Mahommedan dynasties in Spam by Ahmed ibn-Mohammed Ab-Makkari, transladet and illustrated with critical notes (Londyn, 1840—43, tomów 2). Lamański Włodz., 0 Słowianach w Azyl Mniejszej, w Afryce i w Hiszpan/i (po rossyjsku, Petersburg, 1859).—Wiadomości o Słowiańszczyznie, dziejach i etnografii Słowian dostarczają następujące dzieła: Anton, Ersfe Linien eines Versvchs ii,ber der a! ten Si aren, tJrsprnng, Sitten, Gcbrdnche, Meinungen nnd Kentnisse (Lipsk, 1783—89 tomów 2). Chodakowski Zoryjan Dołęga (prawdziwie nazwisko Czarnocki Adam), 0 Sfn-wiańszczyznie przedchrześcijańskiej (1818, Kraków, 1835). Surowiecki WawTzyniec, Siedzenie początku narodów Słowiańskich (Warszawa, 1824). Szafarzyk Paweł Józef, Słooanske Starozitnosti (Praga, 1836; drugie wydanie 1862, tomów 2): Słowiańskie starożytności, przełożył z czeskiego dr II. N. Bońkowski (Poznań, 1842); na rossyjski przełożył Bodiański (Moskwa, 1848). Szafarzyk, S/ovensky rwrodopis (Praga, 1849): Słowiański, narodopis, przełożył z czeskiego Piotr Dahlmann (Wrocław, 1843). Kaułfuss Roman St. Die Strhccn in den ałfesten Zeifcn bis Samo (623); eine Imgnistisch-geographisrh-fiisforische Unfersnekśną (Berlin, 1842). Cyprien Robert, fes Slares de Turąuie (Paryż, 1843, tomów 2). Le Monde Greco-Slare. Hippolyte Desprez, Les Stores Oecidcntanw (Paryż, 1859). Hilferding, łstoria Bałt jskich Słowian (Moskwa, 1855). Giesebrecht, Wend/sche Geschiehten (Berlin, 1843, tomów 3). Neigebaur, We Siid-Sławen nnd dereń Ldnder in Bezie hang anf Geschichte, Kultur nnd Yerfassnng (1851). Jaeobi W^:k-tor, Siar en nnd Tenschthnm in cultur- nnd agrarh>stm ischen Sn a hen (1858). Rodowody Słowian (Paryż, 1881). Viquesnel M. Conp d'oeil sur ąnełąnes points de khistoire des penp/es Słaves (Paryż, 1862). Jestto część wielkiego dz^;eła: Yoyage dans ta Turąuie d'Europę. — W. A. Maciejowski, History ja prawodawstw słowiańskich (Warsz., wyd. 2-gie, ’ 856. t. 8). L. fi.