page0846

838    Salińce — Sattsbury

Salińce, wieś, dawniej miasteczko w gubernii Podolskiej, powiecie Laty-czowskim, nad rzeką Salniczką, niegdyś wieś rządowa, którą trzymając w dzierżawie Wacław Sułkowski, podczaszy bracławski, wyrobił przywilej Zygmunta III, wydany w r. 1607, wynoszący ją na miasto. Król nadał wtedy prawo inagdeburgskie, ustanowił jarmarki i targi i uwolnił mieszkańców od wszelkich danin, czynszów i powinności do lat 20. W r. 1665 były Salińce w posiadaniu Jakóba Potockiego, starosty chmielnickiego, miało domów osiadłych 200, ale od lat kilkunastu przez Kozaków było bardzo spustoszone. Podług lustra-cyi 1765 r. Salińce wraz z okolicznemi włościami stanowiło starostwo salnic-kie, które trzymał Ignacy Czosnowski, stał tam zamek przez połowę otoczony stawem, a w drugiej były fossy, głęboko w ziemi rznięte. W końcu XVIII wieku już Salińce były wsią, chociaż starostwo należało do tegoż Czosnow-skiego.    F. M. S.

Saliny (z łacińskiego sol, sól), tak nazywają się zakłady, w których otrzymują sól kuchenną z wody morskiej, z wody źródeł słonych albo nakoniec z kopalni. Zakłady w których sól otrzymuje się z wody słonej lub morskiej, nazywają się warzelniami soli. Sposób postępowania przy wywarzaniu soli, znajduje sio pod artykułem Sól kuchenna (ob.).

Salis, rzeka w gubernii Liflandzkiej (w Inflantach), początek bierze z jeziora Burtnck (ob.); wpada do By.gskiej zatoki, ze wschodu.    J. Sa...

Salis-Seewis (Jan Gaudenty, baron von), poeta niemiecki, urodzony d. 26 Grudnia 1782 r. w Malans w Graubiinden. Pierwiastkowo wychowywany w domu rodziców, później bawił u Pfeffela w Kolmarze. W r. 1785 był kapitanem gwardyi szwajcarskiej w Wersalu. Podróżując zimą r. 1789, poznał Goethego, Wielanda, Herdera i Szyllera, a z powodu podobieństwa poetyckiego talentu, związał się najściślejszą przyjaźnią z Matthissonem. Na początku re-wolucyi służył pod generałem Montesąuiou w Sabaudyi, potem oddawał się samotnym studyjom w Paryżu. W r. 1793 wrócił do ojczyzny, zaślubił w Malans pannę Pestalozzi i prywatnie mieszkał w Chur. Za współudział w przyłączeniu Granbiinden do Szwajcaryi, od swoich współziomków napastowany, udał się do Zurich i został generalnym inspektorem wojsk szwajcarskich, oraz generał-adjutantem w sztabie Masseny, a później członkiem szwajcarskiego sądu kassacyjnego. Po wprowadzeniu aktu medyjacyjnego w r. 1803, wrócił do domu i był pułkownikiem związkowym, oraz sprawował inne urzędy. Następnie mieszkał w Malans i umarł tam d. 29 Stycznia 1834= r. Ani okazałość dworu franeuzkiego, ani zepsucie obyczajów stolicy, w której Salis-Seewis młodość swoją spędził, ani też później zgiełk wojenny, nie zmienił upodobania jego w wiejskiej przyrodzie, w przyjaźni i niewinności. Pieśni jego wszystkie są krótkie i przedstawiają sceny wzięte z natury, pod wrażeniem rozmaitych usposobień. Po większej części pełne są łagodnej melancholii. Poezyje jego wyszły w Paryżu 1793 i 1835 r. W r. 1866 postawiono mu pomnik w Chur.

Salisbury, główne miasto hrabstwa Wilt w Anglii, w miłej dolinie między rzekami Avon i Bourne leżące, jest siedzibą biskupa i mimo swej starożytności, ładnie zabudowane, z ulicami szerokiemi, krzyżującemi się pod kątem prostym i opatrzonemi w chodniki. Miasto liczy 10,000 ludności trudniącej się wyrobem flaneli i towarów wełnianych, stalowych i koronek. Ozdobą jego jest wspaniała katedra z przytykającym do niej domem kapituły. Budowa jej rozpoczęta w r. 1219, a ukończona r. 1158, tworzy w posadzie swej kształt dwu-ramiennego krzyża; stoi ona na obszernej nizinie drzewami otoczonej, wśród których wyglądają jak z ogrodu mury mieszkań biskupa i proboszczów. Całość