page0864

856

Salsetta — Saluzzo

długi przeciąg czasu Portugalczykom za kościół i z tego powodu rzezby w niej się znajdujące po większej części zostały zniszczone. Przy wejściu do innej z tych świątyń zachowały się jeszcze dwa olbrzymie posągi, jako też napisy na filarach przysionka i wewnętrznych ścianach, dotąd meodcyrrowane i nieod-gadnięte. ' Świątynie te są przepełnione ozdobami rzeźby. Większe z nich składające się w części z kilku piątr, są otoczone małemi grotami, a w pośród nich znajdują się schody, dz.edzińce i stawy. _wa Jaskinie te służyły zarazem zą_ klasztory czcicieli Buddy.

Salt, z włoskiego, skok u radosnej ochocie. Ztąd „Salty wyprawiać”^-mówiono w koncu XVI i w XVII wieku u nas, o skaczących w tańcu lub po pijanu. Ztąd też Sallarella zwano u nas taniec skoczny. W jej myśli,wyraża Zimorowicz w Sielankach swoich:

i-

_y,Tam Hymen krotofile wywodzi uciechy    _;

Saltarelle, muzykę i wzajemne śmiechy.”    K. Tf/. JT.

Saltarello, taniec włoski, w szybkim i coraz b«rdziej wzrastającym w prędkości tempie (lubo medochodzącym szybkości Taranteln). Tancerz sam sobie wtóruje doń muzykę na gitarze (zwykle w ⁶/e tąkcie). Tan.ec ten lubio ny jest na prowincyi, mianowicie przez ₍ w imarzy i ogrodników w okolicy Rzymu.    Rytm jego zwykle ten sam zawoze pozostaje, lecz zmienia

się tylko melodyja i wyrazy, które bywają dosyć często pod muzykę podkładane.

SalUZZO, po franc. Salucts, po łac. Salutkw, miasto główne prowincyi t. n. w dywizyi administracyjnej Coni b król. Sardyńskicgo, między rzekami Po i Vraita, na drodze z Turynu i Pujprolo do Coni. Miasto składa się z dwóch części: z górnego i dolnego miasta, ma srary zamek, rezydencyją niegdyś margrabiów Saluzzo, w którym w^redług podanm przesiadywała cnotliwa Gryzelda, zamieniony na wiezienie karnej oraz katedrę, koscioł farny San-Bernardo z pomnikami rodziny della Torre (hrabiów Luserna), kościół San-l>umuiica z nagrobkiem wzniesionym przaz Małgorzatę de Foix małżonkowi swemu margrabiemu Ludwikowi II w r. 1504, kollegium, semmaryum biskupie, kilka klasztorów i zakładów dobroczynnych. Mieszkańcy, w liczbie 16,000, trudnią się oprzędem jedwabiu, garbarstwem, kapelusznictwem, handlem wina, zbożf, bydła i lodu. W r. 770 krulowa Bertrada zjechała tu w celu pogodzenia zwaśnionych synów' swych Karola i Karlomana. W,XII wieku panował tu Manfred, syn margrabi Bomfacio del Vasto. Rodzina margrabiów tutejszych,, od r 1363 wassalow Saóauilyi i spokrewnionych z wielu rodzinami panujące-mi, wygasła w XVI stuleciu. Francyja na zasadzie pokrewieństwa z domem Foix wystąpiła z pretensyjann o posiadanie tego kraju, popierając takjwe orężem. Traktatem jednak w Lyon zawartym r. 1601, Henryk IV odstąpił ma^ kizat ten Emanuelowi I Sabaudzkiemu za kraj Rresse, Rugej i inne cząstki we. Francyi przez siebie posiadane.

SalUZZO-SalUZZi (Ferdynand Maria), nuncyjusz stolicy apostolskiej w^r Polsce 1784—1794. Pochodził z rodziny książąt sycylijskich Corigliano. Mianowany nuncyjuszem do Polski po odwołaniu księdza Archettego, który wyjechawszy z Warszawy do Petersburga dla urządzenia w Rossyi kościelnej prowincyi oddzielnej, za to mianowany kardynałem, wracał do Rzymu. Z początku sądzono w Polsce, ze Archetti wyjechał i powróci na sw^roje stanowisko. Biskup płocki Szembek zastępował go w Warszawie. Guy jednak wypadła zrobić Archettego kardynałem, Saluzzo wybrany na jego następcę według zwyczaju kuryi rzymskiej, od razu miai iwąny na arcybiskupstwo Tęędozyę. Oj-