scandjvutmp14f01

295

Gdyby taka draźliwość podwyższyła się jeszcze, ucierpiałby koniecznie żywotny układ ciała; dla tego tez Murzyni żyjący w gorętszym jeszcze kraju niż Maurowie i Marokanie, nie wytrzymaliby, gdyby natura nie złagodziła ich temperamentu, czyniąc go wodnistym, ociężałym, obojętnym. Wszelako natura Murzyna jest nadzwyczaj gorąca i namiętna,'miarkuje ją tylko miękkość układu ich ciała. Mają oni w zimnem ciele niezmiernie gorącą duszę; stąd pochodzi owa dziwna sprzeczność w charakterze Etyjopejczyka, tyle on pokazuje ociężałości w ciele, ile zapału w namiętnościach; bezwładność, gwałtowność, niedbalstwo i rozpacz są znamionami jego charakteru; a tak sięga on dwóch ostateczności, gdyż z dwóch składa się sprzeczuych żywiołów.

Temperament wodnisty ma górę w Murzynie nad temperamentem żółciowym; pićrwszy obejmuje powierzchowość, mieści się zewnątrz ciała, aby niejako pokrył i ochronił środek, wewnętrzną stronę, od zbyt nagłych wstrząśuień, któreby zniszczyć mogły Murzyna ustawicznie go wiodąc do ostateczności, do zbytku. Można to uważać dobrodziejstwem natury, nadewszystko w owych gorących klimatach, gdzie wszystkie uczucia bywają nadzwyczajne.

Pewno także dla tej przyczyny natura napuściła tak wewnętrzne jako i zewnętrzne członki Murzyna czarną, oleistą wilgocią, która zdaje się ochraniać i zwalniać czynność wszystkich jego części. Uważano w rzeczy samej, że w samej tylko skórze Etyjopejczyka wydziela się czarny kolor, ale jest on także w okolicach wątroby, a stamtąd rozlewa się po całćm ciele; stąd to ciało Murzyna, jakie-śmy już mówili, ma kolor ciemno-czerwony, a krew jego jest jeszcze ciemniejsza. Błony i ścięgna, czysto białe u Europejczyka, śniada-we są w ciele Murzyna, jak wykazał Soemmerring.

Kości tćż Murzyna bielsze są od kości Europejczyka, gdyż więcćj w nich jest fosforanu wapna, bardziej zbita jest ich massa, a siwawy kolor ich galaretowatej części podwyższa białość wapiennego pierwiastku; przeciwnie w Europejczyku kości mnićj mając w swym składzie fosforanu wapna, więcej zawierają w sobie galarety, która im nadaje kolor żółtawy.

Wszelkie wilgoci w ciele Murzyna ciemniejszych są kolorów niż w naszem ciele; wszędzie przebija się w nich czarny pierwiastek,

Wrę/. Hist. Nat. Ti I.    40