scandjvutmpb401

148

pępkowy, i niesie dziecię jak jakiego znajdka, do swego szałasu. A u nas, co to akuszerek, co akuszerów, a i ci jeszcze poradzić nie mogą. Często się nawet zdarza że ich nieumiejętność lub niezgra-bność, przyczynia połogowych boleści; juz to robią kobićty kalekami, niszczą płód, wyrywają macicę chąc dobyć łożysko, narażają na śmiertelne upławy, zapalenia macicy i t. p., a to dla tego że chcą częstokroć zmusić naturę. Wreszcie zaraźliwy pierwiastek weneryczny, angielska choroba, wady skrofuliczne, zaszczepione od młodości w ciele kobiety, wstrzymują zupełne rozrośuienie się składu jej kości, albo wykrzywiają go, nie dozwalają rozszerzyć się należycie miednicy, a stąd bywają tak niebezpieczne porody. A nadto jeszcze nasza tak obcisła odzież, gnuśność, zbytek rosko-szy, nieumiarkowanie w jedzeniu, nadużywanie drażniących napojów, jakiemi są kawa i likwory, próżniacki nałóg ciągłego siedzenia, i tysiąc innych przyczyn, sprzeciwiają się zamiarowi natury, która usiłuje zgromadzić wszystkie do tego celu potrzebne siły. Dla tego to nauki i czytanie tyle są dla kobićt szkodliwe, albowiem ich siły żywotne odprowadzają do mózgu, a przez to odbierają naturalną płciowym organom dzielność; stąd to kobiety uczone, literatki, albo bywają niepłodne, albo szkodliwym w czasie brzemieuuości podlegają przypadkom. Gdyby nie tak dziś upowszechniony między płcią niewieścią zwyczaj ciągłego próżnowania, lub drażnienia wyobraźni czytaniem romansów, nie byłoby tyle zgubnych połogów. Pani Seviguć, większą część kobiecych dolegliwości, przypisuje ciągłemu ich siedzeniu. W rzeczy samćj pracą tylko ciała umacnia się zdrowie; histeryja i wszystkie towarzyszące jćj dolegliwości wynikają z przeciwnego sposobu życia.

Prawdziwie więc kobieta rodzi w boleściach za to że kosztowała owocu z drzewa wiadomości; albowiem dzikie kobićty i nasze czerstwe wieśniaczki samym tylko żyjące owocem niewiadomości, odbywają połogi bardzo łatwo. Wielu także autorów zapewnia, że znaczna część wschodnich kobićt ma bardzo szeroką miednicę, stąd ich połogi bywają łatwiejsze. Zdaje się nam że zimno ścieśnia także organy płciowe kobićt w naszych krajach, kiedy przeciwnie upał rozwalnia je i rozszerza; wynika stąd że trudniejsze muszą być połogi w krajach zimnych a łatwiejsze w gorących i ciepłych.