175
teryjałów tak lekkich, iż łatwo je można z miejsca ua miejsce przenosić, tam mówię domy o jednem tylko są piętrze, co zdaje się być wspólnem całej rasie malajskićj. Sami tylko monarchowie mogą mieszkać na wyższyah piętrach.
Najznakomitsze budynki kamienne lub z cegły spostrzegają się nadewszystko n Indów rasy kaukazkićj, a pomniki, piramidy, świątynie czyli pagody, wielkie pałace, wzniesione zostały w Egipcie i In-dyjach przedgangeskich. W ciepłych także okolicach kuli ziemskićj napotykamy najśliczniejsze społeczności ludzkie w miastach, jak np. w Chinach, w południowej Azyi, lubo i w Europie cywilizacyja skojarzyła bardzo ludne stołeczne miasta. Tu to właśnie podziwiać trzeba wszelkie usiłowania ludzkiego przemysłu; ale niestety, te świetne oguiska wszelkich sztuk bywają równie brudnemi stokami wszelkiego rodzaju występków!
Same tylko ucywilizowane ludy stawiają pomniki i wrznoszą budowle; u dzikich ludów napotykamy tylko budy i szałasy. IJak, Grecy i Rzymianie w kilku wiekach nabudowali więcej niż wszystkie ludy północne w średnich wiekach; Egipcyjauie, Indyjauie, Chin -czycy, więcćj ich wystawili niż Tatarzy w tysiącach lat.
ARTYKUŁ III.
O odzieniu i ubiorach rodu ludzkiego.
Podobało się filozofom wystawić ród ludzki jako jedyny między zwierzętami, któremu natura odmówiła okrycia, i ubolewali nad na-szem przeznaczeniem na tyra świecie. Z tem wszystkiem wieloryby, wiele zwierząt wielokopytowych, słoń, nosorożec, hipopotam, tapir są równie jak my nagie; wszystkie żaby, pomiędzy mięczkami i robakami wszystkie bczmuszlowe, bezskorupnć'gatunki, między zwierzokrzewami wszystkie nagie promieniaki żyją ciągle wystawione na zmiany powietrza lub wód w których mieszkają-, wszystkie zaś inne stworzenia mają naturalne pokrywy, jako to grube skóry, skorupy, pancerze, łuski lub sierć, pierze, puch, mech, włosy, korę i t. d., które je dostatecznie osłaniają od dokuczliwości żywiołów. Wiele owadów- mają nad to przemysł obwijania się różnemi pochwami, oprzędami, lub krycia się pod liście, w ziemię na czas zimy, lub przed