scandjvutmpe301

220

rozumne. Wszakże i w rodzie ludzkim są gatunki tak grube, tak mało uobyczajone, tak niedołężne, iż między niemi a lemi małpami nie widać wielkiej różnicy, lubo nigdy zupełnie za jedno uważać ich nie można. Kretyny i inne niedołęgi, pod wielu względami niższe są od tych małp, gdyż same przez się żyćby nie mogły.

Mówiliśmy już o muiemanych ludziach ogoniastych. Kzeczy-wiście nie ma ich w naturalnym zdrowym stanie; lecz zdarzają się potworne przypadki, w których kuper zatrzymuje przedłużenie jakie ma zawsze dopóki jest zarodem, podobnie jak inue zwierzęta ssące. Wiadomo, że aż do trzeciego miesiąca widać u zarodu ludzkiego ogonowe przedłużenie, gdyż szpik pacierzowy zstępuje kanałem grzbietowym aż do kupra; dopiero koło czasu narodzenia się dziecięcia szpik ten cofa się do wysokości drugiego żebra lędźwiowego i w tćm się miejscu zatrzymuje-, wtedy to następuje absorbcyja części pacierzy kuprowych, tak iż nie widać już ogona. Gdyby szpik pacierzowy wtem podnoszeniu się w górę zatrzymał się, tedy człowiek narodziłby się z ogouem, jak to wiele podobnych przypadków spostrzegano : wtedy kuper składa się z siedmiu pacierzy tworzących krótki ogon Cl). Im mniej wstępuje szpik w kanał grzbietowy, tćin dłuższy bywa u zwierząt ogon. Stąd im bardzićj małpy i inne zwierzęta ssące różnią się, co do swój natury, od człowieka, i im bardziej postawa ich nachyla się do poziomu, tem ogon ich bywa dłuższy.

ARTYKUŁ III.

Opis właściwych orangutanów, bez twardych narośli na pośladkach.

Pierwszy gatunek. OraDgutan rudy (2). Edwards (3) dał rysunek tej małpy, ale Vosmaer, Allamand, a nadewszystko p. Camper, lepićj ją opisali, toż Fryderyk Cuvier (4) i W. G. Tilesius, pomiędzy uważanemi przez siebie zwierzętami podczas podróży z kapitanem

(1)    Serres, Anatomie comparee da cerveau, etc. Parit, 1824, p. 102.

(2)    Simia satyr us, Liun .

(3)    W twych Glanures, p. 213.

(4)    Annai. du ftluseum, tom XVI, p. 46.