scandjvutmpff01

246

duim mężom nie dozwalać izby ich zony mogły czynić porównawcze doświadczenia, i byłoby dobrze, gdyby każda była przekonana, że jćj mąż najsilniejszym jest Herkulesem.

Przyjemne, łagodne zwyczaje i obyczaje, swobodny stan towarzyski pewno wpływają na piękność postaci, ale potrzeba także zdrow-ych pokarmów, czystego powietrza, i żeby wychowanie i zatrudnienia nie psuły pięknego składu ciała. Patrzmy na owe biedne wieśniaczki, jak dręczone upałem słońca, w pocie czoła pracują na polu; patrzmy na owe bezkształtne istoty wychodzące z warsztatów od ciężkićj pracy, lub z odrażliwych wyziewów ciasnych mieszkań; ich wybladła cera , ich niezgodne rysy twarzy smutnemi są piętnami niedoli i śladami cierpienia; użalają się one na swe nieszczęsne przeznaczenie, kiedy tymczasem miłe wrażenia swobody i roskoszy rozwijają się w żywych i nadobnych rysach twarzy ludzi światowych.

Jeżeli kobieta więcej niż mężczyzna, zmienia się i traci na piękności w przykrych klimatach, widzimy znowu jak przybywa jćj wdzięków w krajach umiarkowanych, obfitych i pod najłagodniej-szćm niebem. Sama nawet bogini piękności zdawała się zakładać swe państwo w Cyprze, Paphos, Koryncie i Amatoncio. Wszakże to w Knidos, Milecie i Lesbos Praxileles i Fidyjasz znajdywali żywe wzory do swych bóstw i owych zachwycąjących ich miłość przedmiotów; i dziś jeszcze można napotkać na Argentyjerze, Tenedes, i na wielu wyspach greckiego archipelagu Heleny i Aspazyje zdolne zapalić wojny dla posiadania ich piękności, pomimo strój dziwaczny (1). Szczególniej znamionują je wielkie i szeroko otwarte oczy.

Pódobnie Corregio, Albani i Titian brali wzory malowanych przez siebie piękności, między współczesnemi im Włoszkami. Piękne ich znaleść jeszcze można przykłady, podług Winkelmanna, w Rzymie i jego okolicach, a przy schyłku nawet wieku pyszne są barki Rzyinianek. Wszakże w Sycylii, Toskanii, w Florencyi i Siennie a nawet w Wenecyi, rodzą się najpowabniejsze włoskie piękności, kiedy cięższy i grubszy skład ciała niewiast w Lombardyi i w okolicach Alp mnićj podoba się oku. Piękne Francuzki zamieszkują

(1) Sonnini. Voyage en Grece t. II, «tr. 110. Gemmilli Carreri Yoyag, ton I, str. 109, Jac. Spon Choisieul-GoutYler i t. d.