scandjvutmp19801

368

często chwieje nim bojaźń, skłonność czyni go cenzorem młodzieży, a zbyteczna ostrożność pozbawia go ufności w przedsięwzięciach, szczególnićj lubi dzieci, które zdają się go odradzać. W tym wieku psują się rozmiary ciała. Oprócz siwiejących i wypadających włosów, czoło coraz bardziej wystaje, nos kurczy się lub dostaje przegubu przy nasadzie; zęby wypadają, a dolna szczęka przedłuża się, tak iż niekiedy zastaje na szczękę górną i niemal dotyka się nosa. Osłabione muszkuły twarzy nie mogą już utrzymać ust należycie zamkniętemi; głowa trzęsie się na karku, chód staje się chwiejący, ciężki; ręce i nogi chudną; nogi częstokroć puchną i bęblów dostają; palce u nóg tracą kształt lub okrywają się odciskami; stężałe stawy członków w ogólności są guzowate. Epoka zgrzybiałości przedstawia szczególniej owe znaki które mniej jeszcze wyraźnemi są w czerstwćj starości, jak naprzykład Sjlena, Laokoona, ale wydatnie widzieć się dają na ś. Hieronimie w obrazach Korredżia i Dominikina.

ODDZIAŁ DRUGI.

ARTYKUŁ I.

0    właściwych rodowi ludzkiemu pokarmach i o ich skutkach

według klimatu.

Piszący o tym przedmiocie ograniczali się w ogólności na mniemaniu, że człowiek może równo dobrzeJywić się roślinami i zwierzętami, nie potrzebując zważać- na skutki jakie stąd wynikną

1    wpłyną na fizyczne i moralne udoskonalenie naszćj natury. Na ten to szczególnićj punkt zwracać będziemy uwagę, gdyż zobaczymy ile ta okoliczność wywiera wpływu na czułość i skłonności do pewnych chorób, które są w związku z naszą doskonałością.

Bez wątpienia, kiedy mówimy że człowiek jest wszystkożemy, nie rozumiemy iżby się żywić także mógł ziemią iłowatą, jak Gu-milla i Humboldt zapewniają jakoby takićj potrawy używać mieli Otomacy, lub inne dzikie ludy, które czasem połykają ją w braku żywności, na płonnych gruntach, i jak również czynią z potrzeby