128
Rusi czerwonej przyłączył, i nad nią swego stryja, Władysława, kścia Opolskiego z tytułem pana całej Rusi jako wielkorządcę osadził (1372). Tenże Władysław, odtąd zwyczajnie ksiązęciem ruskim zwany, łaskami królewskiemi szafując, okazał się wielce hojnym w uposażeniu metropolii łacińskiej w Haliczu, której oprócz nadania miasteczek Rohatyna, Oleska i Tuslania, pałac we Lwowie na pomieszkanie biskupów (gdzie ci aż do roku 1844 rezydowali,) darował, i dziesięcinę od cła i soli w Drohobyczy i Żydaczowie wyznaczył. Wielce się przyczynił także do podniesienia miasta Lwowa, ale gdy
ale po trzechletnim nieznośnym rządzie za sprawą Gedeona, biskupa krak. i innych senatorów złożony, a takowa
r. 1177.
Kazimierzowi II. bratu jego, pomimo długiego opierania się, oddane zostały Ten książę dla wielkich cnót i nieskazitelnej
sprawiedliwości, Sprawiedliwym nazwany, zniósł zaraz uciążliwe u-stawy państwa, jako też podatki przez swego poprzednika na kraj nałożone, i zwołał w Teczynie walny zjazd narodu (1180), na którym ustanowił prawa względem zabezpieczenia włościan od różnych uciążliwości, a zlewając władzę swoją na świeżo utworzony senat, postanowił, iź odtąd monarchowie polscy bez senatu ważnych spraw państwa rozstrzygać nieinogli. Już w następnym roku wyprawił się z wojskiem swoim na Ruś, przeciw Wszewotodowi, kściu bełzkiemu, granice Polski niepokojącemu, przy której sposobności zarazem spory o podział dziedzictwa między zwaśnioneim książętami hahekiemi, Mścisławem i Włodzimirzem, załatwił. Pomimo tego musiał znowu powtórnie na zburzoną Ruś spieszyć, albowiem Włodzimirz swego brata z Halicza wypędził i państwo jego przemocą zajął. Na tej wyprawie został Włodzimirz w bitwach pod Bieczem i Haliczem przez Kazimierza porażony, a Mśei-sław na tronie halickim osadzony (1182); poczym wyprawił posłów do Węgier, w celu zawarcia przymierza, a sam wrócił spiesznie do Polski, w której złożony kśżę Mieczysław wichrz}f. Po przywróceniu porządku w kraju i załatwieniu osobiście sporów w Bełzie między książętami ruskiemi o granice państw zaszłych (1190), wyprawił się do Prus dla poniszczenia się śmierci swego brata Henryka. Poskromiwszy Prusaków, wrócił Kazimierz II. nazad do Polski, gdzie odtąd błogim pokojem się zajmując, i praw i wolności obywatelskiej przestrzegając, w Krakowie niespodzianie umarł. — Po nim objął ,
r. 1194.
Leszek, syn jego, od jasnych włosów Biały nazwany, rządy Polski. Po długich utarczkach z Mieczysławem, stryjem swoim, który się na tron wdzierał, stoczył nareszcie nad Mozgawą, 7 mil od Krakowa, z nim walną bitwę, w której za pomocą Romana, kścia halickiego zupełne zwycięztwo nad nim odniósł (1196), ale później za naleganiem matki dobrowolnie tron mu ustąpił (1200).