120 GEOGRAFIA FIZYCZNA 1M!M POLSKICH
Mrzygłodzkiej, Blanowicach, Kromołowie, Kuźnicy Masłońskiej, Wysokiej i Nieradzie. Znane są jednak mniejsze występowania węgla blanowickiego i dalej: pod Siewierzem, między Siewierzem a Sławkowem, w kilku punktach ,ńa zachód i północ od Siewierza, a ślady jego napotkano także na Śląsku w okolicach Opola, Kluczborku, Woźnik, również w okręgu krakowskim w Kościelcu pod Chrzanowem.
Węgiel blanowicki występuje zwykle w dwu, trzech łub czterech pokładach. Grubość pokładów wynosi zwykle 075 P00 m.,
rzadko dochodzi i do 2 m. Pokłady nie rozciągają się stale na wielkich przestrzeniach, często się wyklinowują i często zmieniają swą grubość. Petrograficznie jest węgiel blanowicki na pozór dość podobny do węgla kamiennego, czarny, lśniący bitumiczny, barwi jednak ług potasowy na brunatno i dlatego zaliczony być musi do węgli brunatnych. Zawiera dość dużo popiołu i często znaczne ilości pirytu; z tego te/ powodu nie może być używanym do celów hutniczych, lecz jedynie jako materyał opałowy.
Węgiel blanowicki stał się przedmiotem dość znacznego przemysłu górniczego. Przemysł ten skupia się dziś w okolicy Nierady, Blanowic i Poręby. Bliskość zagłębia dąbrowskiego i nieświetna jakość węgla blanowickiego nie pozw alają jednak rozwijać się należycie temu gónictwu, tak, że w ostatnich latach widocznym jest nawet pewien jego upadek, objawiający się tak w zmniejszeniu produkcyi, jak i liczby kopalń. Z 7-miu kopalń, które istniały jeszcze w r. 1901 czynne są dziś tylko 3, zatrudniające 360—400 robotników. £) wielkości produkcyi dać mogą pojęcie następujące cyfry z kilku lat ostatnich.
W roku 1901 produkcya wynosiła 104 065 ton.
)) |
1903 |
)) |
» |
90.972 |
)) |
1905 |
» |
)) |
80.297 |
)) |
1907 |
» |
» |
92.454 |
Drugą grupę występowania węgli brunatnych na obszarze Polski stanowią lignity Karpat,-Podkarpacia i Podola.
Na brzegu karpackim, jak również pośród Karpat samych znane są pokłady węgla brunatnego z wielu miejsc, z których dwa tylko miały większe górnicze znaczenie. Węgle brunatne Karpat należą do facyi przybrzeżnej młodszego miocenu, leżącego nad staro-mioceńskimi iłami solonośnymi, a towarzyszącego brzegowi karpackiemu, lub wdzierającego się jakby zatokami w głąb Karpat. Pierwszym od zachodu punktem węglonośnym jest Iwkowa, w okolicy Czchowa nad Dunajcem; występujące tam złoże nie miało jednak