Eugeniusz romek: klimat ziem polskich 183
o blisko 3° cieplejsze, w lecie o niespełna 1° chłodniejsze od nizin nadwiślańskich. Gdybyśmy dla redukcyi zastosowali wartości absolutne Kremsera, temperatura tych miejscowości w poziomie morza wynosiłaby następujące ilości:
I |
VII |
Rok |
Amplituda Kremsera |
roczna Istotna | |
Kraków |
2t3° |
19*70 |
9-0° |
22-0° |
21-8° |
Kamnicka Płyta |
+ 06° |
19 6® |
10-5° |
19'0° |
18-2® |
Pomijając trudną do rozstrzygnięcia kwestyę, która metoda redukcyjna daje bardziej do prawdy zbliżone rezultaty, to pewne, że metoda Kremsera przeistacza w sposób nierównomierny tak charakterystyczną cechę, jaką jest roczna amplituda temperatury, tj. różnica między temperaturą stycznia i lipca.
Linie, łączące miejscowości o równych, zredukowanych do poziomu morza temperaturach roku, stycznia itd., zowią się izotermami. Przebieg izoterm jest najlepszą ilustracyą geograficznego rozmieszczenia temperatury, wskazuje też przyczyny różnorodnych jej anomalii. Głównym rysem, który uderza w przebiegu izoterm, jest ich na ogół południkowy kierunek w zimie, północno-wschodni w lecie, a przeto południowo-wschodni, niejako wypadkowy kierunek obu poprzednich w średniej rocznej. Drugim, więcej lokalnym, chód równie charakterystycznym rysem klimatycznym jest ogromna zbieżność i zagęszczanie się izoterm i to nietylko zimowych w pobliżu mórz, zarówno Bałtyckiego, jak Czarnego, a rozbieżność we wnętrzu kontynentu. Te właściwości dadzą się ująć w kilka charakterystycznych cyfr klimatologicznych.
Zmiana temperatury wynosi przeciętnie co |
100 km |
odległości |
Styczeń |
Lipiec |
Rok |
— |
+ |
— |
W kierunku ku wschodowi 030° |
017° |
008° |
W kierunku ku północy 033° |
0-440 |
046° |
Ilości powyższe różnią się dosyć wybitnie od podobnych obliczeń, wykonanych dla Niemiec i krajów przyległych (Hann, Perlewitz), a różnią się nietylko dlatego, że stosunki klimatyczne ziem polskich są inne, ale i z tego powodu, że cyfry te, obejmując ogromne obszary, przedstawiają średnie z kilku sobie właściwych dziedzin klimatycznych, które w tych obszarach wyróżnić musimy.