tpn 1 22480601

EUGENIUSZ komer: klimat ziem poiskich 193

dziedzinie wzrost ostrości zimy ku wschodowi przyjmuje najskromniejsze rozmiary. Wystarczy porównać krawędziowe stacye: Poznań i Żytomierz. Uwzględniając średnie dla Polski zmiany temperatury na równoleżnikach, południkach i z wysokością, wynika że Żytomierz powinien hyc o 4'8° zimniejszy w styczniu od Poznania, ma istotnie tylko o 3‘8° niższą temperaturę, czyli jest o 1° cieplejszy, niż to jego położeniu geograficznemu odpowiada. Do zupełnie analogicznych, lecz jeszcze silniej wyrażonych wniosków doprowadza porównanie Krakowa z Żytomierzem, miejscowości położonych na tym-samym równoleżniku, a w tej samej wysokości. Miejsca te są od siebie odległe o 650 km., tedy obniżanie się temperatury stycznia na przestrzeni Kraków-Źytomierz wynosi tylko 0'29° na 100 km. ku E; średnio dla całego równoleżnika 50-go w granicach ziem polskich wynosi jednak ta różnica 0 44°, jest jednem słowem o 5Q®/₀ wyższą od zmian temperatury w dziedzinie wielkich dolin.

§ 8. Dziedzina III, Pojezierna.

Pojezierza Bałtyckie, występujące morfologicznie jako nieznacznie wzniesione płyty między nizinami poinorskiemi, a niziną wielkich dolin, stanowią też odrębną wyspę klimatyczną. Dziedzina ta, której fizyczne warunki leżą przedewszystkiem w charakterze płyty (jakkolwiek i wpływy tysiąca jezior nie pozostają bez skutkuj, występuje wobec braku dostatecznie gęstej sieci obserwacyjnej tylko w obszarze płyty pomorskiej, między dolną Odrą i Wisłą, i w obszarze płyty pruskiej między dolną Wisłą i Niemnem.

Roczny ruch temperatury tej dziedziny okazują stacye Chojnice i Klaussen, położone w okolicach szczególniej bogatych w jeziora.

		X	h.	I	IV	VI l	X	Rok	Ampl.
Chojnice	53°42'	17°34'	163	2-9	5-9	17 5	6-9	6-8	20-4
Klaussen	53°48'	22° T	140	4-6	57	17-5	6-4	6-0	221

Ruch roczny temperatury w tej dziedzinie jest pod wielu względami podobny do ruchu temperatury w^r dziedzinie poprzedniej. Podczas wiosny i lata panuje tu i tam na wielkich przestrzeniach monotonia temperatury, która doznaje podobnie jak tam przerwy w jesieni, a rówmie jak tam wykształcają się w zimie znaczne różnice temperatury. Indywidualność tej dziedziny występuje dopiero przez porówmanie ilościowe stacyi pojeziernych ze sąsiedniemi stacyami morskiemi z jednej strony (dziedzina I), a stacyami nizin dolinnych, (II) z drugiej strony. Ostateczny wynik te§o porównania podaje poniższe zestawienie średnich różnic temperatury (Chojnice -(- Klaus

Encyklopedya polska. I.