E. L. NIEZABITOWSKA ŚWIAT ZWIKKZĘCY NA ZIEMIACH POLSKI 367
kowalika (Sitta caesia), szarego pełzacza (Certhia familiaris) i o czarnych, karminowo znaczonych skrzydłach pomurnika (Tichodroma muraria), żyjącego na niedostępnych skałach Pienin i Tatr. Stałymi naszymi mieszkańcami są dalej trzy najmniejsze gatunki z pośród naszego ptactwa, tj. mysi królik (Regulus cristatus), zniczek (R. igni-capillus) oraz pospolity od koła biegunowego po morze Śródziemne wole oczko (Troglodytes parvulus). W górach żyje typowy płohacz halski (Accentor alpinus) i biegający po dnie bystrych potoków, jak gdyby po ziemi, pluszcz (Cinclus aquaticus). Z pośród drozdów paszkot (Turdus viscivorus), kwiczoł (T. pilaris) i drozd obrożny (T. tor-ąuatus), a niekiedy nawet i kos spędzają u nas zimę. Stałymi ptakami są też liczne sikory, jak: bog-atka, sosnówka, czubatka, modra, uboga (Parus maior, ater, cristatus, coeruleus, palustris), raniuszek (Mecistura caudata), oraz żyjąca na Podolu i Wołyniu wąsatka (Pa-nurus biarmicus) i ze skowronkowatych pośmieciuszka. Zimuje też niekiedy i srokosz (Lanius excubitor). Stałymi mieszkańcami dalej są: kruk, wrona, sroka, gawron, kawka, sojka i gnieżdżąca się w Karpatach orzechówka (Nucifraga caryocatactes brachyryncha). Z drobniejszego ptactwa stałymi są: potrzeszcz (Einberiza miliaris), trznadel (E. citrinella), gnieżdżący się tylko gdzieniegdzie ortolan (E. hortulana), zięba (Fr. coelebs), po części dzwoniec (Chlorospiza chloris), makolągwa (Linota cannabina), czyż (Chryzomitris spinus), szczygieł (Cardue-lis elegans), krzyżodziób (Loxia curvirostra), karpacki gil (Pyrrhula rubricilla), wróbel domowy i mazurek. Stałymi ptakami są wszystkie dzięcioły (8 gatunków), z pośród kuraków głuszec, cietrzew, jarząbek, żyjąca na Litwie oraz w Kurlandyi pardwa i pospolita prawie wszędzie kuropatwa. Pospolity na Ukrainie strepet (Otis tetrax) i drop, który nadto żyje jeszcze na Podolu i w niektórych miejscach Królestwa oraz Wielkopolski (Otis tarda), dopełniają liczby ptaków stałych. Przeważną część ptaków naszych stanowią takie, które u nas się gnieżdżą, ale na zimę odlatują na południe. Z ptakówT drapieżnych należy tu orlik grubodzióby (Aq. clanga), orzeł włochaty (Aq. pennata), rybołów (Pandion haliaetos), gadami się żywiący krótkoszpon (Circae-tus gallicus), dwa gatunki kani, trzy gatunki błotniaków, a z pośród sokołów kobuz (Hypotriorchis subbuteo), dalej gnieżdżący się na Wołyniu i Ukrainie kobczyk (Erythropus vespertinus), pustułka i pustu-łeczka (Tinunculus alaudarius i cenchris), wreszcie z pośród sów gnieżdżący się niekiedy u nas syczeli (Ephialtes scops). Z innych ptaków zaliczyć tu musimy lelka, jerzyka, trzy gatunki jaskółek, krasnowronke i gnieżdżącego się na Ukrainie pszczołojada (Merops apiaster). Tutaj należą wszystkie pokrzewki (Lusciniinae), słowiki (Lus-ciolinae), pokląskwy (Saxicolinae), część kosów (T. merula i torquatus),