tpn 1 22488401

K. L. NIEZABITOWSKA ŚWIAT ZWIERZĘCY NA ZIEMIACH POLSKI 363

dobne do tychże Bałtyku i morza Północnego, zwłaszcza z pośród skorupiaków, jak o tem świadczy obecność gatunków takich, jak: Cuma trispinosa, Mysis yulgaris, dalej gatunków z rodzajów: Bathy-poreia, Dynamene, Idotea, Tanais itd.

Na faunę lądową ziem Polski złożyły się elementy zwierzęce, które w różnych czasach i z różnych stron tutaj napłynęły, historyę zaś tej fauny najlepiej poznamy, przypatrzywszy się genezie osiedlenia się zwierząt ssących. Pod koniec epoki plioceńskiej świat zwierzęcy Europy środkowej i południowej był zupełnie różny od dzisiejszego. Składały się na niego zwierzęta dziś częścią wymarłe, częścią spotykane w strefie etiopskiej lub indyjskiej, co wskazuje, że klimat ówczesny Europy był znacznie cieplejszy, niż obecnie. Żyły wtedy w tych okolicach olbrzymie mastodonty, postacią przypominające słonie (Szczątki ich bywają znajdowane u nas w Wielkopolsce, a szczególnie na Podolu, Ukrainie i w Bessarabii), jak np.: Mastodon ohioticus Cuv., M. Arvernensis Crois., M. Borsoni Hays., M. turicensis Schintz. Obok nich napotykają się szczątki dwóch rzeczywistych gatunków słoni, tj. Elephas meridionalis na południu i E. Antiąuus na północy. Zęby ostatniego natrafiają się również w Polsce. Ze zwierząt słoniowatych żyło jeszcze wówczas inne stworzenie, t. zw. Dinothe-rium giganteum, posiadające w dolnej szczęce olbrzymie siekacze ku dołowi zagięte. Kości jego znaleziono na ziemiach Polski w Rachno-wie około Bałty, a również w Bessarabii i Ukrainie Dalej widzimy pośród ówczesnej fauny nosorożce, jak znajdowane u nas na południowym wschodzie Rhinoceros megarhinus Cris., Schleiermacheri Kaup. i Aceratherium. Nad wodami żyły hipopotamy i tapiry (w Polsce dotąd nie znalezione). W okolicach lesistych przebywały rozmaite gatunki zwierząt jeleniowatych, jak wykopywane na południowo-wschodnich naszych kresach: Capreolus cusanus Crois. i Cervus el. Perrieri. W okolicach stepowych żył Hipparion, którego kości trafiają się na Ukrainie i w Bessarabii. W Europie południowej żyły współcześnie łasze, jeżatki, małpy (mesopitheeus), a nawet szczerbaki, jak Ancylotherium. Również zwierzęta drapieżne były wtedy licznie reprezentowane przez różne gatunki spokrewnione z dzisiejszymi lwami, tygrysami i panterami, a między nimi żyły potworne gatunki kotów z rodzaju Machairodus, o olbrzymich kłach w szczęce górnej. Pod koniec epoki plioceńskiej klimat począł się w Europie i Azyi oziębiać. Masy lodów okołobiegunowych zaczęły wzrastać i posuwać się ku południowi. Przed ich naporem cały świat zwierzęcy północnej Europy i Azyi cofnął się zwolna ku południowi. W Europie środkowej temperatura obniżała się coraz więcej. Uległy jej mastodonty i dino-theria wraz z wielu innymi rodzajami fauny plioceńskiej. Pewna ilość