tpn 1 22484701

ANTONI REHMAN: ROŚLINNA SZATA ZIEM POLSKICH 329

stanisławowskim, kołomyjskim i na Bukowinie. Że nie były one wykluczone z innych dzielnic Polski, o tem przekonują liczne nazwy miejscowości od nich pochodzące. Słownik geograficzny wymienia pod nazwą »Łazy« niemniej jak 49 osad (wsi, kolonii i folwarków), a oprócz tego zadziwiającą ilość nazw pochodnych, jak Łazek, Ła-zewo, Łazęki, Łaźno, Łazin, Łazińska kolonia, Łaziński potok, Łaziska, Łazisko, Łazowa, Łazowce, Łazowiec, Łazy. Od tego poszło wiele nazw ludzi, jak Łazowski, Łaziński i inne. A z tego wszystkiego widać, że łazy były w naszym kraju bardzo pospolite, że wiele z nich zanikło (czy to przez zajęcie ich pod uprawę, czy przez naturalne osuszanie gleby, czy nareszcie przez naturalny płodozmian) i że miały dla ludzi, jako wypasy, niepospolite znaczenie. Wobec tego wszystkiego można się tylko dziwić, iż przedmiot takiej wagi dla naszych geografów' prawie wcale nie istniał. Ale i ten wykaz nie daje jeszcze wyobrażenia o obfitości łazów' w naszym kraju, bo obejmuje on tylko osady ludzkie (wsie, przysiółki, folwarki), nie obejmuje zaś łazów niezamieszkałych, zdała od mieszkań ludzkich poło żonych. Miały te łazy niepospolite znaczenie dla pierwotnego człowieka, bo dostarczały dla jego chudoby wypasów, o które w krainie, zajętej prawie wyłącznie przez lasy, nie było łatwo. A były to niepospolite wypasy, bo dostarczały na jednem miejscu i karmy i wrndy i cienia i schronienia. Ale do uprawy gleby na wielki rozmiar nie nadawały się, przeszły też z tego powodu prawne wszystkie na własność gmin i dotąd jeszcze w wielu miejscowościach w ich posiadaniu się znajdują. Nazwa łazów' powstała niezawodnie od tego, że bydło po nich, zazwyczaj samopas puszczane, tam i sam łaziło.

Skupienia krzewiaste. Ten potężny rozwój lasów w naszym kraju stał się powmdem, że skupienia krzewiaste, tak ważne dla okolic podbiegunowych (gdzie drzewa nie rosną), dla śródziemnomorskich i podrównikowych (w górach), są u nas bardzo ograniczone Nie stało dla nich miejsca. Jeden tylko kosodrzew rozwinął się jako wzór czystego skupienia tego rodzaju zupełnie samodzielnie i pokrywa w Karpatach wschodnich i zachodnich, powyżej górnej granicy lasów znaczne obszary. W lasach sosnowych odpowiadają u nas takim skupieniom: (ulubiony przez zające) żarnowiec, szczodrzenica czerniejąca, janowiec niemiecki i ciernisty, jak niemniej kilka jeżyn, rosnących pospołu ze zgasiewką (ptens aquil.), a przedewszystkiem czernica i wrzos, po liściastych zaś lasach leszczyna, malina, lecz te tworzą podszew, albo i darń leśną i nie są wytworami samodzielnymi. Rośnie oprócz tego w lasach naszych kalina, św'idwa (dereń dziki), jarzębina, głóg, szakłak, kruszyna, trzmielina, bez czarny i koralowy, iwa, rokita i kilka innych wierzb i tworzą niekiedy po brze-