tpn 1 22489001

E. L. NIEZABITOWSKA ŚWIAT ZWIERZĘCY NA ZIEMIACH POLSKI 369

jaszczurka zwinna (Lacerta agilis), występująca w różnych stronach w rozmaitych odmianach, jak: var spinalis koło Lwowa, var. ery-thronata Fitz. od Podola po Prusy, Dzieduszyckii Bayg. pod Lwowem, colchica Eichwald od Ukrainy po Lwów. Dalej jaszczurka źyworódka (L. vivipara), zaskroniec (Tropidonotus natrix) i gniewosz (Coronella laevis), dochodzący do 54 stopnia półn. szer., wreszcie żmija (Pelias berus) z odmianami: żmija ruda '(P. chersea) i czarna (P. prat ster), przebywająca w górach i po miejscach moczarowatych. Oprócz tego wschodnie kresy Polski mają jeszcze kilka gatunków sobie właściwych, jak: piękną jaszczurkę zieloną'jL. vindis) w 7 odmianach występującą, napotykaną na południowo-wschodnich kresach Polski, a nadto, w Kampinoskiej Puszczy, koło Torunia, Piły i na Pomorzu; stępniarkę drobnołuską (Eremias arguta),v żyjącą na stepach południowego Podola i w okolicach Kijowa, gdzie również ma się znajdować i jaszczurka murowa (L, muralis). Z pośród węży, właściwym wschodniej części kraju, jest zaskroniec czarnomorski (Tr. tessellatus var. hydrus), żyjący nad wodami, połoz długoogoniasty (Zamenis viridifla-vus), podany we wschodniej Galicyi przez Pietruskiego, od tego czasu jednak więcej nie znaleziony, połoz ukraiński (Z. caspius Iwan.), największy z europejskich węży, bo 253 cm dochodzący, wąż eskulapa (Coluber longissimus), znany z nie wielu okolic, jak Brodów i Zaleszczyk, z odmianą karpacką. var. flavescens Gmel. Wreszcie typowa forma stepowa, wąż stepowy (C. sauroinates Pall.) w stepach naddnieprzańskich.

Płazy. Fauna płazów nie jest wiele bogatszą od tejże gadów, liczy bowiem zaledwie I 7 gatunków. Pospolitemi w całych ziemiach Polski są: żaba wodna (Rana esculenta), która we wschodnich częściach występuje w odmianie żaby śmieszki (var. ridibunda), żaba płowa trawna (R. temporaria L.), pospolita tak w górach, jak i w równinach, żaba moczarowa (R. arvalis), występująca wszędzie prawie, bo tylko z Wielkopolski i Litwy nie mamy o niej wiadomości, żaba zwinka (R. agilis Thom) wszędzie niezbyt częsta, na Litwie, Podolu i Ukrainie dotąd nie znaleziona; rzekotka (Hyla arborea), pospolita wszędzie z wyjątkiem Litwy na północ od Mińska, gdzie jej już niema. Z pośród ropuch występują wszędzie ropucha szara i zielona (Bufo vulgaris Laur. i viridis Laur), natomiast ropuchy paskówki (B. cala-mita Laur.j.Uiie znaleziono dotąd w Karpatach, Podolu i Ukrainie; huczek ziemny (Pelobates fuscus Laur.), znany dotąd ze wszystkich okolic z wyjątkiem Śląska, Karpat i Litwy. Faunę żab kończą wresz cie dwa gatunki kumaków, z których kumak ognisty (Bombinator igneus Laur.) trzyma się równi, kumak żółtobrzuchy (B. pachypus) gór. Na koniec trzeba dodać, że na Śląsku zaaklimatyzowano petów-Encyklopedya polska I.    24