tpn 1 2248
0601

96 (JEO.iRAHA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH

(około Ekaterynosławia) zawierają obfitą faunę mięczaków, znamionujących przynależność ich do dolnego oligocenu, podobnego do ta-kichźe pokładów nadbrzeżnych z okolic Magdeburga.

Połączenie tego morza dolno-oligoceńskiego z morzeni północno-memieckiem istniało niewątpliwie przez dzisiejszy obszar karpacki, gdzie zupełnie podobne do północno-niemieckich, utwory dolno-oligo-ceńskie znalezionemi świeżo zostały.

W arstwy bursztynowe. Na glaukonitowych piaskach dolnego oligocenu leży w Kijowie pokład róźowawo-brunatnego lub jasno-czekoladowego, ilastego piasku z ciemno-brunatnemi plamami, zawierający odciski roślin, warstewki burowęgla i gniazda gipsu; często również zawiera bryłki bursztynu. Flora kopalna tej warstwy posiada cechy podzwrotnikowe (Sabal, Seąuoia, Ficus, Cinnamomum) z wielką domieszką form australijskich, jak Bancksia, Hakea, Euca-lyptus). Warstwa ta jest współrzędną z dolno-ohgoceńską formacyą bursztynową Sambii, z którą zresztą łączy się bezpośrednio całym szeregiem szczątkowych odkrywek w dorzeczach Prypeci, Buga i Niemna Niekiedy zamiast glaukonitowych piasków widać w tym samym poziomie luźne, białe piaski kwarcowe z lignitem.

Pstre iły septarjowe. Ta słodko-wodna warstwa przedziela doino-oligoceńskie warstwy kijowskie od leżących jeszcze wyżej pstrych iłów plastycznych z septarjann, w których znajdują się zrzidka morskie otwornice (miliolidy); wiek tych iłów bliżej nie znany — prawdopodobnie jednak już mioceński przekrój paleogenu nad Dnieprem dozwala nam zrozumieć znaczenie luźnych odkryw^rek tej formac-yi na Litwie i związek ich z paleogenem Królestwm Polskiego i Prus.

Najniższe (traktemirowskie) piaski nie sięgają dalej na północ, tylko przykrywająca je w⁷arstew ka z fosforytami sięga daleko na północ do Sambii, nie przekraczając jednak ku zachodow i linii Niemna (Grodno). Glina kijowska ze Spondylus Bucki jest lokalnym utworem tej okolicy, również nieprzechodzącym ku północy — przechodzi ona szybko w szare lub żółtawe piaskowce, które zawierają niekiedy szczątki drzew (Sabal). Rozpoznanie ich od innych piasków podobnych, w braku skamielin jest niemoźliwem.

Paleogen na Polesiu i Litwie Młodszemi od nich są twarde piaskowce i kwarcyty w powńecie owruckim, łuckim, oraz w' Nali-bockiej puszczy na Litwie. Piaszczyste utwory glaukonitowe, leżące pod pstremi iłami bezpośrednio na kredzie lub starszych formacyach, ciągną się od okolicy kijowa nieprzerwanym szeregiem aż w dorzecze Bugu i Narwi. Podobne utwmry piaskowcowe wńdać dalej nad Bugiem przy Orchówku kolo Włodawy, w pobliżu Chełma (Sawin),