93
fale dla jego ocalenia; wszyscy nieszczęśliwi do niej należą, wylana dla uciśnionych, podziela ich zmartwienia, bierze na siebie ich boleści; widzimy ją towarzyszącą do rusztowania ofiarom śmierci, a gdy dopełni swego poświęcenia, nie żąda innej milszej nagrody nad tę aby ją kochano.
Jakiż więc jest stan nerwowego układu co do tak wielkićj zdolny jest czułości? Jakimże to sposobem tak bojażliwa iwątła istota zdoła wyrzec się swćj płci wrodzonej łagodności i posunąć się do najokropniejszego uniesienia zbrodni, do obmierzłego zamachu Frede-gundy? Skąd owa okrutna Kleopatra podającą zatrutą czarę swej rywalce i własnemu synowi, albo owa świętokradzka Emilija, pragnąca śmierci swego dobroczyńcy, lub owa zawistna Hermiona gotowa rozedrzćć serce niewiernego kochanka? Nolumgue furrens qui(l foemina possit. Chciwa krwi i nieprzebłagaua w zemście, gotowa jest posunąć srogość aż do szaleństwa, bo ona także posuwa cnotę do ostateczności. Wszaklo Alcesta umiera za swego małżonka, a Indyjanka rzuca się na stos jej męża pożerający, wszakto Lacedemouka wydaje na śmierć swego syna, który szukał ocalenia w haniebnćj z placu boju ucieczce; Eponfua poświęca się z Sabinem na długie cierpienia nędzy na wygnaniu; Aria zachęca Paetusza do poniesienia chlubnej śmierci: wrszakże wspaniałomyślne Francuzki towarzyszyły swym todzicoiu, synom, małżonkom na wygnanie, w więzieniach i na mękach w czasie okropnych w tym kraju zaburzeń.
Złe i dobre w kobietach z jednego wypływa źródła. Owa z roz-czochraueiui włosami bachantka lub wyuzdana Messalina winny swoje hauiebne spodlenie wygórowanej na złe czułości, która w przeciwnym działając kierunku przywiodła skrzywdzoną Lukre-cyją do odebrauia sobie życia, a inne kobiety wprawiały w nadludzkie zachwycenia. Słabość moralna lub słabość nerwów czyni je zdoluemi do najgłębszych wstrząśnied duszy i draźliwości ciała. W istocie wszystko zbyt dotkliwy wywiera wpływ na tę wątłą i delikatną orgauizacyją, na cienkie i w wysokim stopniu drażliwe włókno ciała kobiety. Toż samo wrażenie coby ledwo poruszyć mogło grube i silne muszkuły zapaśnika lub zahartowanego w trudach i boju żołnierza, nabawić może konwulsyj biedną kobietę. Bo-