0706

668 Stalin

PROLOG: Świąteczny obiad 8 listopada 1932

1    Ta relacja z 8 listopada 1932 roku jest oparta na wspomnieniach Mołotowa i Świetlany Alliłujewej, wywiadach z ocalałymi członkami rodziny Stalina, dziećmi przywódców radzieckich wraz z kartami zdrowia Nadieżdy, listami do i od Stalina, oficjalnymi raportami z archiwów RGASPI i GARF, a także opublikowanymi dziełami takimi jak książka Edvarda Radzinsky’ego Stalin. Wygląd Nadieżdy: Svietlana Alliluyeva, Twen-ty Letters to a Fńend, ss. 90-111. Boris Bazhanov, Bazhanov and the Damnation of Stalin, s. 110. Świadectwo Nadieżdy Stalinej cytowane w pracy Radzinsky’ego, Stalin, ss. 278-279. Kobiety: F. Chuev (red.), Molotov Remembers (dalej: MR), ss. 164,174. Pamiętnik Stalina 8 listopada. Postyszew również był obecny na spotkaniu, „Istoriczeskij Archiw” (dalej: „IA”) 1994 nr 1 do 1997 nr 1 oraz indeks 1998 nr 4, Posietiteli Kńem-lowskogo Kabinieta I.W. Stalina 1924-1953. Jagoda: A.L. Litwin i in. (red.), Gienńch Jagoda Narkom wnutrjennych dieł SSSR, Genieralnyj kommissar gosudarstwiennoj bie-zopastnosti (dalej: Jagoda), ss. 1-20. Wąsy Jagody a la Hitler: wywiad z Marfą Piesz-kową. Wygląd Stalina: miodowe oczy, wywiad z Mają Kawtaradze. Ramię nie takie złe, stary, szary płaszcz: wywiad z Artiomem Sergiejewem. Zapach dymu tytoniowego; wywiad Leonida Redensa z autorem i Świetlany Alliłujewej z Rosamund Richardson (dalej: Świetlana R.R.). Sposób chodzenia: Galina Vishnevskaya, Galina, A Russian Story, ss. 95-97. Opis Kremla i domów przywódców: wywiad ze Stiepanem Mikojanem. Wspaniałe czasy: RGASPI 74.1.429.65-6, dziennik J.D. Woroszyłowej, 21 czerwca 1954.

2    Bezpieczeństwo: RGASPI 17.162.9.54., cyt. za: Oleg Khlevniuk, Le Circle du Kremlin, Staline et le bureau politiąue dans les annees 30. Lesjeia du pouvoir, s. 51. O Leninie: Robert Service, Lenin, ss. 400-401. Wizyty u Biednego: zob. Pavel Sudoplatov, Special Tasks, s. 52. Żebrak: MR, ss. 14, 213. N.S. Własik, Moja biografia, „Szpion”, t. 8-9, ss. 25-27: do 1927, Stalin miał jednego ochroniarza, Juzisa, Litwina do którego dołączył później Własik. Autostopowiczki; wywiad z Jurijem Żdanowem, Artiomem Sergiejewem. Sudopłatow, s. 52. Dekret o spacerach Stalina: RGASPI 17.162.9.54, cyt. za: Khlev-niuk, Circle, s. 51. F. Czujew (red.), Tak gowońł Kaganowicz (dalej: Kaganowicz). s. 191. Zob. także MR o tym, jak Stalin i Mołotow spotkali włóczęgę spacerującego po Moskwie. Kremlowskie dzieci wpadające na Stalina: wywiad z Natalią Andriejewą.

3    Na temat teorii łuszczycy, co nie jest dowiedzione, zob. W.H. Bos, i E.M. Farber, Joseph Stalin ’s Psoriasis: its Treatment and the Conseąuences w: „Cutis”, t. 59, kwiecień 1997. Dziękuję Robertowi Service’owi za zwrócenie mi na to uwagi. O zapaleniu migdałków i gardła I. Waledinskij, Wospominania o wstńeczach s tow. Stalinym IV w „Muziei Re-wolucii”, t. 23, Moskwa 1992, ss. 121-126. Stalin poucza Wasilija: Artiom Siergiejew. Także: zob. Akaki Mgeładze, Stalin kakim ja jego znał, ss. 198-199: „Gdybym to zrobił, nie byłbym Stalinem”. „Pięciu lub sześciu Stalinów” - Kaganowicz, s. 154. Licediej: zob. V. Zubok i C. Pleshakov, Inside the Kremlin ^fs Cold War, Prom Stalin to Khrush-chev (dalej: Zubok), s. 21. Wczesny okres formowania się charakteru Stalina: Robert Service, Joseph Stalin, and Makingof a Stalinist w: J. Channon (red.), Politics, Society and Stalinism in the USSR, ss. 15-30.

4    RGASPI 558.11.1550.34-5, Stalin do Nadii, 21 czerwca 1930. Nadia donosicielka: RGASPI 85.28.63.13, Nadia Alliłujewa do Ordżonikidzego o telefonie Stalina w sprawie o prawidłowego szkolenia techników w akademii, 2 kwietnia 1931. Dziękuję Robertowi Service’owi za tę informację.