093

A HibUl. IM1U.1 ,Vv»«    :u, r ), buui :uO

ISBN D4H1II ł-7. © l>. »N TOS >«}

3 10 ORBITALNE I SPINOWE MOMENTY MAGNETYCZNE    93

(Sc-Cu), 4d (Y-Ag) lub 5d (La i Hf-Au). Atomy lub jony pierwiastków wewnętrz-noprzcjściowych zawierają niekompletnie wypełnioną po dpo włókę 4/ (Ce-Lu) lub 5/ (Th-Lr).

3.10. ORBITALNE I SPINOWE MOMENTY MAGNETYCZNE

Na bieguny magnesu s/tabkowego znajdującego się w jednorodnym polu magnetycznym, a więc w polu wykazującym wszędzie jednakową gęstość i kierunek linii pola, działają dw ie siły F_y i F_s równe co do wielkości, lecz przeciwnie skierowane (rys. 3.23). Jedna z. nich dąży do przesunięcia bieguna północnego zgodnie z kierunkiem linii pola. druga — do przesunięcia bieguna południowego w kierunku przeciwnym. Wielkość tych sił zależy z jednej strony od indukcji pola magnetycznego. B. w którym umieszczono magnes sztabkowy, z drugiej zaś od wielkości charakteryzującej magnes, zwanej jego momentem magnetyczny m. M. Wielkość la dana jest wzorem

(3.33)

w którym F oznacza siłę działającą na biegun magnesu w polu o indukcji B - 1 T (jednej tesli). I — długość magnesu oraz ;r₀ — przcmkalność magnetyczną próżni wynoszącą 4n 10~⁷ J C ² • m ¹ • s².

Takie same siły jak na magnes sztabkowy działają w polu magnetycznym także na cewkę (solcnoid). przez która płynie prąd elektryczny. Wykazuje ona także moment magnetyczny Moment ten możemy obliczyć znając natężenie prądu, liczbę zwojów oraz powierzchnię obejmowaną przez jeden zwój.

Momenty magnetyczne występują również w święcie atomów i cząstek elementarnych. Przypadkiem, który nas tutaj szczególnie interesuje, są momenty magnetyczne związane z momentem pędu elektronu. Okazało się mianowicie, ze moment magnetyczny pojawia się zawsze, gdy elektron porusza się w ten sposób, że można mu przypisać okteślony moment pędu W szczególnym przypadku elektron, wykazujący oibitalny