Uzyskany wynik oznacza, źe przeciętne odchylenie od średniej dziennej liczby kobiet korzystających z usług badanego salonu wynosi 2,7 kobiet. Inaczej można powiedzieć, źe przeciętne dzienne wahania liczby kobiet korzystających z usług salonu fryzjerskiego .Pało-ma' wokół średniej (x = 15 kobiet) wynoszą 2,7 kobiet.
Przykład 5.6.
Na podstawie danych z poniższego szeregu obliczymy odchylenie standardowe wydajności pracy pracowników firmy .Bomax’. Wydajność pracy mierzona jest liczbą sztuk wyrobów wyprodukowanych w ciągu dnia przez 1 zatrudnionego.
Tablica 5.7. Wydajność pracowników
Dzienna wydajność pracy (w szt.) |
Liczba pracowników |
2-4 |
9 |
4-6 |
29 |
6-8 |
45 |
8-10 |
27 |
10-12 |
10 |
Źródło: dane umowne.
Dane w tym przykładzie przedstawione zostały w szeregu rozdzielczym z przedziałami klasowymi, wartość odchylenia standardowego obliczamy korzystając ze wzoru 5.7.
W tej sytuacji kolejność obliczeń jest następująca:
1) wyznaczamy środki przedziałów klasowych (i<);
2) obliczamy średnią arytmetyczną (3ć);
3) wyznaczamy odchylenia, tzn. od środków przedziałów klasowych odejmujemy średnią arytmetyczną (xi - x);
4) obliczamy kwadraty odchyleń wyznaczonych w punkcie 3) (xt- x)2;
5) obliczamy iloczyny, mnożąc kwadraty odchyleń (x,- x)2 przez liczebność (n) odpowiednich klas (Xi - x)2n:,
dodajemy uzyskane wcześniej iloczyny X
* / y
obliczoną sumę iloczynów XI I dzielimy przez liczebność zbioro
wości (AO
S) wyciągamy pierwiastek kwadratowy z ilorazu otrzymanego w punkcie 7)
Obliczenia wykonane zgodnie z przedstawionym wyżej schematem zawiera tablica 5.8.
Tablica 5.8. Obliczenia pomocnicze do przykładu 5.6
Dzienna wydajność pracy (w szt) X, |
Liczba pracowników n, |
• Xi |
xfn, |
Xi-X |
C*,-*)2'*, | |
2-4 |
9 |
3 |
27 |
-4 |
16 |
144 |
4-6 |
29 |
5 |
145 |
-2 |
4 |
116 |
6-8 |
45 |
7 |
315 |
0 |
0 |
0 |
8-10 |
27 |
9 |
243 |
2 |
4 |
108 |
10-12 |
10 |
11 |
110 |
4 |
16 |
160 |
Razem |
120 |
X |
840 |
X |
X |
528 |
Źródło: obliczenia własne.
Podstawiamy do wzoru na średnią arytmetyczną:
X*"*/ i = -
N
840
120
- 7 szt.
Pracownicy firmy .Bomax’ wytwarzają dziennie średnio 7 sztuk wyrobu.
Po obliczeniu średniej arytmetycznej, wykorzystując obliczenia zawarte w tablicy, możemy podstawić do wzoru na odchylenie standardowe:
Obliczone odchylenie standardowe informuje, źe dzienna wydajność pracy poszczególnych pracowników firmy .Bomax' różni się przeciętnie o 2,1 szt. od średniej wydajności w tym zakładzie. Przeciętne dzienne wahania wydajności pracy pracowników firmy „Bomax? wokół średniej wynoszą 2,1 szt.
Odchylenie standardowe umożliwia ocenę przeciętnego wahania wartości cechy wokół średniej arytmetycznej oraz wyznaczenie typowego klasycznego obszaru zmienności cechy, zwanego również obszarem wartości typowych.
137