123

m&m

6.1. Polep 3 wlate admtntsnogi poltyon^

tendencje odnośnie do roli i pozycji administracyjnej władzy terenowej. Zwolennicy pierwszej z nich byli za całkowitą decentralizacją władz i urzędów I i II instancji, natomiast ich przeciwnicy zmierzali do jak największego ujednolicenia zwierzchnictwa administracji w I instancji. Pierwszym praktycznym przejawem ewolucji w kierunku opcji centralistycznej było rozporządzenie MSW z 1 sierpnia 1919 roku, podporządkowujące sprawy aprowizacji komisarzom rządowym.

Ostatecznie prestiż i pozycja szefów administracji powiatowej i wojewódzkiej ogromnie wzrosły. Przede wszystkim wojewoda stał się osobą o politycznym znaczeniu, gdyż nic tylko był szefem administracji ogólnej, lecz także głównym przedstawicielem rządu w województwie. Podobne uprawnienia w powiecie miał starosta. Głównym zadaniem wojewody i starosty była ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego na zarządzanym terenie. Z tego względu odpowiednie stosunki z jednostkami Policji Państwowej stawały się dla władz administracyjnych niezwykle istotne. Jeden z wydziałów urzędu wojewódzkiego, a w starostwie jeden z referatów zajmował się przede wszystkim problematyką służby bezpieczeństwa. Zwierzchnicy tych komórek (naczelnik wydziału bezpieczeństwa w urzędzie wojewódzkim i referent bezpieczeństwa w starostwie) faktycznie współpracowali z Policją.

IW latach 1919-1926 MSW i KG PI* wywierały na organy policyjne nacisk w postaci okólników, zarządzeń i rozkazów, aby te sumiennie wykonywały polecenia terenowych władz administracyjnych.

Pierwszym przepisem normującym wzajemny stosunek Policji i administracji I instancji, tj. starostów, był okólnik nr 47 MSW z 14 stycznia 1920 roku. Już wówczas aktualnym problemem stały się liczne próby usamodzielnienia się Policji w sprawach bezpieczeństwa publicznego. Minister spraw wewnętrznych stanowczo polecił organom policyjnym, aby przestrzegały zasad zawartych w ustawie z 1919 roku oraz. wykonywały sprawnie i energicznie wszystkie polecenia i zarządzenia starostów. Dodatkowo zwiększono prerogatywy kierowników władz administracji I instancji, nadając im prawo zawieszania w czynnościach funkcjonariuszy policyjnych w powiecie. W roku 1921 ukazały się przepisy służbowe, w których starano się rozwiać niejasności wynikające z recepcji aktów prawnych oraz z niewłaściwej oceny rzeczywistej działalności Policji.

Rok 1922 nic był pomyślny dla Policji Państwowej. Odpowiedzialność za brak należytego porządku w Warszawie w czasie wyborów pierwszego prezydenta IIRP i nieskuteczność ochrony bezpieczeństwa osobistego nowo wybranego elekta, Gabriela Narutowicza, nic przysporzyły jej szacunku w społeczeństwie. W konsekwencji nastąpiło jeszcze pełniejsze podporządkowanie terenowych organów Policji starostom i wojewodom. Między innymi terenowym kierownikom organów Policji Państwowej została odebrana poważna część kompetencji personalnych. W praktyce spowodowało to nową lawinę nieporozumień i scysji między PP a władzami administracyjnymi.