343

A HibUl. IM1U.1 .Vv»i    r ), buui :uO

ISBN D4H1II t-7. © l>. »N TOS >«}

343

IU DYSOCJAOAWODV I PM

Podobnie wprowadzenie nadmiaru jonów OH (np. przez dodanie NaOH i powoduje zmniejszenie stężeniu jonów 11,0'. Iloczyn stężeń obu jonów musi bowiem pozostać nic zmieniony.

Roztwory, w których stężeniu jonów H.O" i OH" są równe, nazywamy obojętnymi. W roztworach kwaśnych c_H)0* > 10 ⁷ mol • I. w roztworach zasadowych (alkalicznych) Cu,o- < 10 mol L Stężenie jonów wodorowych pizy przejściu od roztworów silnie kwaśnych do silnie zasadowych zmienia się o kilka lub nawet kilkanaście rzędów. Na przykład roztwór HCI o stężeniu 0.1 mol L ¹ zawiera jony H.O' o stężeniu bliskim 0.1 mol• L ', roztwór NaOH o stężeniu 0.1 mol • L ¹ natomiast — jony H.O' o stężeniu 0.OOOOOOUOOtHK)I mol L *. Podawanie wartości, które zmieniaj;) się w tak szerokich granicach, jest niezbyt dogodne. Znacznie dogodniejsze jest stosowanie, zamiast stężenia jonów wodorowych, ujemnego logarytmu tego stężenia podzielonego przez stężenie standardowe*- |— I mol L '). Wielkość taka nazywa sic wykładnikiem stężenia Jonów wodorowych i oznacza się symbolem pH:

pH = -log —    (11.3)

c^:

lub w skrócie

PH = - logf_H,<».

Dla roztworu obojętnego pH = — log 10 ⁷ = 7, dla roztworu HCI o stężeniu 0,1 mol L ¹ pH = — log 10^_l = I. natomiast dla roztworu NaOH o stężeniu 0.1 mol • L^_l pH = -loglft — 13. Ogólnie roztwory kwaśne wykazuj.) pH < 7. roztwory zasadowe pH > 7.

Najprostszy sposób wyznaczania pH polega na zastosowaniu wskaźników Są to substancje organiczne, których barwa zależy od stężenia jonów H .O* w roztworze. Oranż

Tablica 11.3. Wskaźniki kwaiiznu-zasadune

	Zaklei pH.	Barwa wskaźnika w roztworach
Nazwa	w którym następu ic
	zmiaiu barwy	kwaśnym	zasadowym
Błękit tymolowy	1,2-18	czerwona	żótla
Oiaiu metylowy	3.1-4.4	czerwona	żótla
Czerwień metylowa	4.2 6.3	czerwona	Żóha
Czerwień bromnfenotowa	S,2-6,8	żóha	czerwona
Błękit brocnotymolcrwy	6.0-7.6	żótla	niebieska
Czerwień obojętna	6.S-8.0	czerwona	bursztynowa
Czerwień krezolowa	7,2-8.8	zóba	czerwona
FenoMulcina	8.3-10,0	bezbarwna	czerwona
Żółcień alizarynowa	10.0-12.0	żółta	liolctowa