151

A HibUl. IM1U.1 ,Vv»«    r„, r ), buui :uO

ISBN D4H1II ł-7. © l>. »N TOS >«}

i 10 PROMIENIE KOWALENCYJNE. DŁUGOŚĆ I ENERGIA WIĄZANIA    151

Rys. 4.23. Nakładam© się oibtiali 2/», or« orbitali 2/> atomów węgla w cząsteczce C;!l«

cząsteczka, odpowiada liczbie elektronów, które mogą pomieścić orbitale cząsteczkowe wiążące. Orbitale anty wiążące jako wykazujące wyższą energię pozostają puste W rezultacie w cząsteczce acetylenu mamy do czynienia z pojedynczymi wiązaniami pomiędzy atomami węgla a atomami wodoru oraz potrójnym wiązaniem pomiędzy atomami węgla:

H—C=C—H

4.10 PROMIENIE KOWALENCYJNE, DŁUGOŚĆ I ENERGIA WIĄZANIA.

ORBITALE ZDELOKALIZOWANE

Doświadczenie wskazuje, ze długość wiązań kowalencyjnych pomiędzy takimi samymi atomami, występującymi w różnych związkach, ulega na ogól tylko małym wahaniom. pod warunkiem jednak, ze zostaje zachowany ten sam rząd wiązania. Jak wskazują dane zawarte w tabl 4,5. długości wiązań O—H w jonie OH . w cząsteczce wody. H_;0. w cząsteczce nadtlenku wodom. H O., w cząsteczce metanolu. CH-.OH. i w cząsteczce kwasu mrówkowego, IICOOII. mają istotnie wartości bardzo zbliżone. Podobnie wiązania: C—C. C—S. C—H mają w różnych związkach w przybliżeniu stalą długość. Przejście od wiązania pojedynczego (a zatem rzędu pierwszego) do wiązania podwójnego (rzędu drugiego) i potrójnego (rzędu trzeciego) powoduje natomiast wyraźną zmianę długości. Długość wiązania pojedynczego C—C w cząsteczce C.H* wynosi 154 pm. wiązania podwójnego C=C w etylenie wynosi 134 pm. a wiązania po trójnego C=C w acetylenie C_:H. — 120 pm. Długość podwójnych i potrójnych wiązań pomiędzy atomami określonych pierwiastków pozostaje także z dużym przybliżeniem stała w różnych połączeniach. Stałość długości wiązań kowalencyjnych przejawiająca się — przynajmniej w pierwszym przybliżeniu — w bardzo wielu związkach umożliwia przypisanie poszczególnym atomom ..promieni kowalencyjnych". Dobiera się je tak. że suma promieni dwóch łączących się atomów podaje długość utworzonego wiązania. Zestawienie wartości promieni kowalencyjnych atomów niektórych pierwiastków podano