klsti256

m

^Rozdział s. obrórka drew?

251 .i 252. Narzędzia ciesielskie ze wsi Chinocz, pow. Sarny, Polesie (Polska). — 251. Dłóto łyżkowate (ło-paten). — 252. Ciosła wklęsła (teśołka). Rys. autor.

nie obywać się niem, nie posiadając innego, w rodzaju dzisiejszej siekiery? — Ależ niewątpliwie. Niektórzy tubylcy środkowo-południo-wej Syberji dziś jeszcze dobrze pamiętają czasy, kiedy innych siekier, prócz podobnych do naszej prostej i wklęsłej ciosły zupełnie nie znali. Zresztą ciosła nie nadaje się tylko do rąbania, t. j. do cięcia drzewa wpoprzek warstw, natomiast doskonale nadaje się do ciosania, t. j. do cięcia naukos (i wzdłuż) warstw. Jeśli zaś żeleźce ciosły, mając pełną tuleję, jest osadzone na rękojeści w ten sposób, jak to wyobraża rys. 249, natenczas można swobodnie manipulować niem, zmieniając kierunek o-strza odpowiednio do potrzeby i ustawiając je m. i. równolegle do rękojeści. Tak dziś jeszcze postępują np. niektóre ludy północnej Azji. — Zbyt jednak wiele miejsca poświęciliśmy tu siekierom, toporom i ciosłom; czas jest przejść do innych narzędzi.

29fl. Noże ws p ół-czesne słowiańskie (fig.

253 i 348) zasługiwałyby na więcej uwagi, niż im dotychczas etnografowie poświęcili.

Przedewszysfckiem należałoby wyróżnić ich typowe kształty i zbadać zasięgi typów; na-razie brak nam jednak dostatecznych do tego materiałów. Szczegółem dość zajmującym jest, że na znacznych przestrzeniach Słowiańszczyzny północnej, a także Serbochorw.aeji, Macedonji i Bułgarji bardzo są rozpowszechnione noże składane, znane zresztą ! poza Słowiańszczyzną, np. w zachodniej Europie (Francja), w południowo-zachodniej Azji etc. (fig. 253, i i 4)